Pse Shkenca e Hapur Mund të Mbështesë Programin Kampus me Ndikim?

● Kampusi Ndikim ndikim vështirë të realizohet pa qasje të hapur ndaj rezultateve të kërkimit akademik.

● Shkenca e hapur duhet të bëhet pjesë e politikave dhe ‘rezultateve’ të të gjitha programeve të Kampus Ndikim.

● Qeveria duhet të ofrojë stimuj, ekosistem dhe qasje në revistat shkencore për të mbështetur praktikat e shkencës së hapur.

Ministria e Arsimit të Lartë, Shkencës dhe Teknologjisë (Kemdiktisaintek) publikoi programin Kampus Ndikim që synon që universitetet në Indonesi të jenë më të fuqishme dhe të kenë ndikim të drejtpërdrejtë në shoqëri.

Kampus Ndikim inkurajon universitetet të identifikojnë problemet në shoqëri dhe të bëhen aktorë për zgjidhjen e tyre.

Shpirti i Kampus Ndikim është potencialisht për t’u bërë një politikë pozitive. Sepse, kjo politikë inkurajon dijen shkencore që të ketë rezultate (rezultate) që janë konkret, mirë përmes aktiviteteve të mësimdhënies, kërkimit dhe shërbimit ndaj shoqërisë.

Megjithatë, kjo do të jetë e vështirë të krijohet nëse qasja në produktet e punimeve shkencore dhe të dhënat e tyre si rezultate bazë e kërkimit akademik të kampusit ende është e kufizuar. Kjo do të thotë, që për të shpërndarë dhe zbatuar shkencën e prodhuar në universitete në mënyrë të gjerë, praktika e shkencës së hapur është përgjigjja.

Fuqizoni praktikën e shkencës së hapur

Shpirti i praktikës së shkencës së hapur është se si shkenca mund të aksesojë lehtësisht nga të gjithë, qoftë nga akademikët apo shoqëria e gjerë. Shkenca e hapur mund të forcojë ekosistemin e komunikimit shkencor në Indonesi që bën të mundur që njohuritë e kampusit të arrijnë tek shumë kategori, duke përfshirë gazetarët si komunikatorë të shkencës që kanë ndikim. Në këtë kontekst, praktika e shkencës së hapur bëhet lidhësi mes akademikëve dhe gazetarëve.

Fatkeqësisht, shkenca e hapur ende përballet me sfida të rëndësishme në nivelin praktik, veçanërisht në Indonesi. Prandaj, qeveria mund të adoptojë tre gjëra nga vendet fqinjë në rajonin e Azisë-Paqësorit:

1. Insentivë shtesë për fondet e kërkimit

Aktualisht, financimi i qeverisë ndaj kërkimit në universitetet e Indonezisë është ende dominant. Profesorët dhe studiuesit në kampuse duhet të konkurrojnë ashpër për të marrë financim.

Së fundmi, granti i kërkimit dhe shërbimit ndaj shoqërisë Kemdiktisaintek për vitin 2025 ka një nivel shumë të lartë konkurrueshmërie. Janë paraqitur më shumë se 50,000 propozime kërkimore dhe pothuajse 10,000 propozime shërbimi përmes platformës BIMA Kemdiktisaintek. Dhe rezultatet janë vetëm 16.460 propozime kërkimore dhe 4.126 propozime shërbimi që kanë marrë financim.

Megjithatë, skema e financimit të kërkimit nga qeveria ende nuk kërkon rezultat me qasje të hapur. Në fakt, financimi i kërkimit buron nga paratë e popullit dhe duhet të jetë i përgjegjshëm në mënyrë të gjerë. Me fjalë të tjera, rezultatet e kërkimit me qasje të hapur, mund të ndihmojnë akademikët e tjerë dhe publikun e gjerë për të njohur rezultatet e kërkimit që përdorin fondet publike. Kjo praktikë gjithashtu do të ulë koston që shpenzojnë akademikët dhe publiku i gjerë për të fituar njohuri të reja.

Qeveria mund të ndjekë shembullin e politikës open access Australian Research Council (ARC). ARC detyron të gjitha rezultatet e kërkimit të financuara të jenë të hapura për publikun. Kjo përfshin publikimin e rezultateve të kërkimit dhe, nëse është e mundur, të dhënat e kërkimit që janë relevante. Qëllimi është për të rritur dukshmërinë, efikasitetin dhe ndikimin e rezultateve të kërkimit të financuara nga publiku.

Kebijakan ARC kjo pritet të nxisë bashkëpunimin më të gjerë, të ulë përsëritjen e kërkimeve, dhe të shpejtojë inovacionin. Për më tepër, përveç artikujve shkencorë, kërkuesit që kryejnë aktivitete kërkimore me fonde ARC duhet të zbatojnë praktika të shkencës së hapur në të gjitha format e publikimeve peer-reviewed (si artikuj shkencorë dhe veprimtari konferencash) dhe, nëse është e mundur dhe e përshtatshme, gjithashtu të dhënat e kërkimit që qëndrojnë pas publikimit—duke marrë parasysh çështjet e privatësisë, sigurisë, ose pronësisë intelektuale. Në këtë kontekst, praktika e shkencës së hapur bëhet një “shtytje pozitive” për kërkuesit që rezultatet e kërkimit të tyre të jenë të aksesueshme lehtësisht për publikun.

2. Forcimi i ekosistemit

Lëvizja open access kërkon një ekosistem dhe infrastrukturë mbështetëse. Për fat të keq, qeveria nuk i ka krijuar të dyja në mënyrë serioze.

Si krahasim, Malajzia ka vepruar shpejt duke nxitur praktikat e shkencës së hapur që nga viti 2016. Aktualisht, Malajzia tashmë ka Platformën e Shkencës së Hapur të Malajzisë (MOSP) e realizuar nga Ministria e Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MOSTI) dhe Akademia e Shkencave të Malajzisë (ASM). Në nivel filozofik, ata shprehen se kjo lëvizje synon që të bëjë të dhënat e kërkimit të Malajzisë një pasuri kombëtare.

Kjo politikë gjithashtu ka rezultuar me një ekosistem shkencor të hapur mjaft të plotë. Malajzia tashmë ka udhëzime për shkencën e hapur në kërkimin e financuar publikisht, trajnim për rreth 260 menaxherë të të dhënave, integrimin e 9 depozitave në bazën e të dhënave ONE Platform, dhe komunikim shkencor dhe socializim të shkencës së hapur në media sociale dhe në podcast-e. Si rezultat, ka 508 set të të dhënave lidhur me biologjinë, kiminë, dhe matematikën dhe 658 set të të dhënave lidhur me biznesin, financat, dhe ekonominë.

Pa forcimin e ekosistemit, shkenca e hapur në Shqipëri do të mbetet një lëvizje që nuk ka ndikim të madh. E megjithatë, ajo që nevojitet është një shpërthim i kësaj lëvizjeje në mes të një vonese të konsiderueshme në praktikat e shkencës së hapur që tashmë kanë filluar të zbatohet dhe të ketë ndikim në nivel ndërkombëtar.

3. Akses në abonimin e revistave në nivel kombëtar

Përveç nxitjes së skemave të publikimit në formatin e shkencës së hapur, Indonezia gjithashtu duhet të hapë menjëherë shtrëngimin tek revistat shkencore në sa më shumë universitete. Sidomos në mes rreptësisë së buxhetit në nivelin e arsimit të lartë.

Shembulli i mirë mund të shihet nga skema One Nation One Subscription e iniciuar nga qeveria e Indisë. Kjo skemë synon të eliminojë hendekun në akses ndaj rezultateve të kërkimit në revistat ndërkombëtare me reputacion që mbyllen nga paywall dhe të sigurojë mundësi të barabarta për të gjithë akademikët për të marrë njohuri nga rezultatet e kërkimit.

Shkenca e hapur për kampuset me ndikim

Duke theksuar ekosistemin e shkencës së hapur, kjo do të thotë ta bëjë aksesin në njohuri një pjesë të rëndësishme të Kampusit me Ndikim. Sepse, pa hapjen e aksesit ndaj rezultateve të kërkimit dhe inovacioneve që bëjnë akademikët në universitet, është e vështirë për kampuset të zbatojnë shkencën në mënyrë më konkrete.

Aktivitetet e ndërgjegjësimit për programin e ngjashëm ONOS, që është IndoneSia Akses Tunggal #SATU Jurnal Terintegrasi, rezultat i bashkëpunimit midis Forumit të Bibliotekave të Universiteteve të Indonezisë (FPPTI), Bibliotekës Kombëtare të Republikës së Indonezisë (Perpusnas RI), dhe Kemdiktisaintek, është një frymë e re për akademikët në Indonezi.

Por, vetëm ndërgjegjësimi nuk është i mjaftueshëm. Qeveria duhet të mbikëqyrë që kjo iniciativë të zbatohet sa më shpejt. Kemdiktisaintek duhet të promovojë dhe të mbështesë në mënyrë të gjerë praktikat e shkencës së hapur në universitetet. Me këtë, programi Kampus me Ndikim mund të funksionojë në mënyrë efektive dhe të qëndrueshme.