A do të funksionojnë veprimet diplomatike të fundit për të ndalur luftën në Gaza?
Kjo artikull u publikua për herë të parë në buletinin e lajmeve të The Conversation UK’s World Affairs Briefing. Regjistrohuni për të marrë analizën javore të zhvillimeve më të fundit në marrëdhëniet ndërkombëtare, drejtpërdrejt në kutinë tuaj postare.
Duket sikur gjërat po lëvizin me shpejtësi krejt të ndryshme në Gaze dhe në botën e jashtme. Nga Rripi i Gazës i përfshirë në luftë, narrativi është mjaft i njohur dhe i trishtueshëm. Dhjetëra civilë palestinezë janë vrarë në 24 orët e fundit ndërsa përpiqen të sigurojnë furnizime të pakta ushqimore.
Agjencitë e ndihmës raportojnë se pavarësisht shpërndarjes ajrore të furnizimeve dhe “pushimeve humanitare” në luftë, sasia e ushqimit që arrin tek njerëzit e uritur në Gaze mbetet shumë e pamjaftueshme.
Dy fëmijë të tjerë raportohet se kanë vdekur nga uria, duke e çuar totalin e vdekjeve të lidhura me urinë në 159, sipas burimeve palestineze të cituar nga al-Jazeera.
Emisari i SHBA-së Steve Witkoff mbërriti në Jeruzalem për bisedime të mëtejshme ndërsa presidenti i SHBA-së Donald Trump publikoi episodin e tij më të fundit të diplomacisë në mediat sociale në faqen e tij TruthSocial, një mesazh që duket shumë i besueshëm për pozicionin e qeverisë së Netanyahu-s: “Mënyra më e shpejtë për të përfunduar Krizat Humanitare në Gaze është që Hamas të PËRMBYSËR DHE TË LIRONTE GJOKËT!!”
Të dy palët vazhdojnë të refuzojnë kërkesat e palës tjetër, duke sjellë negociatat për armëpushje në një bllokim efektiv.
Ndërkohë, në botën e jashtme, ngjarjet duket se po grumbullohen shpejt. Një “konferencë në nivel të lartë” në Kombet e Bashkuara në Nju Jork bashkoi përfaqësues nga 17 shtete, Bashkimi Evropian dhe Liga Arabe, duke rezultuar në “një kornizë gjithëpërfshirëse dhe të veprueshme për zbatimin e zgjidhjes së dy shteteve dhe arritjen e paqes dhe sigurisë për të gjithë”.
Regjistrohuni për të marrë buletinin tonë javor të Informacionit mbi Çështjet Botërore nga The Conversation UK. Çdo të enjte do t’ju sjellim analizë ekspertësh të lajmeve kryesore në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Ajo që të bie në sy fillimisht për këtë propozim, i cili u nënshkrua nga Arabia Saudite, Katar, Egjipti dhe Jordania, është se ai lidh një marrëveshje paqeje me disarmimin dhe shpërbërjen e Hamas. Ai gjithashtu denoncon sulmin barbar të grupit militant ndaj jugut të Izraelit më 23 tetor 2023, i cili ishte shkaku për kapitullin më të fundit dhe me të drejtë më të rëndë të këtij konflikti tetëdekadësh. Ky është hera e parë që Liga Arabe ka marrë ndonjë nga këto pozicione.
Deklarata e Nju Jorkut, siç është quajtur, parashikon tërheqjen e plotë të forcave të sigurisë izraelite nga Gaza dhe një fund të zhvendosjes së palestinezëve. Qeveria do të jetë përgjegjësi e Autoritetit Palestinez (AP), dhe një konferencë që do të caktohet në Egjipt do të hartojë një plan për rindërtimin e Gazës, shumë prej të cilës janë shkatërruar në sulmin 20-mujor nga Forcat e Mbrojtjes së Izraelit.
Është, shkruan Scott Lucas, një “nismë e guximshme” e cila, “në teori mund të përfundojë me masakrën izraelite në Gaza, të heqë Hamasin nga pushteti dhe të fillojë zbatimin e një procesi për një shtet të Palestinës. Pyetja është nëse ka ndonjë shans për sukses.”
Lucas, një ekspert në politikën e SHBA dhe Lindjen e Mesme në Institutin Clinton të Kolegjit Universitar të Dublinit, nuk është shumë optimist për perspektivat afatshkurtër për një armëpushim dhe lehtësimin e kushteve të dëshpëruara për popullin e Gazës. Por ajo që përfaqëson më shumë se çdo gjë tjetër, është “një tjetër shenjë e izolimit në rritje të Izraelit”.
Ai tregon për njoftimet e fundit se Franca, Britania e Madhe (nën kushtet) dhe Kanadaja do të njohin shtetin e Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator. Perspektiva e normalizimit midis Izraelit dhe vendeve arabe, që ishte në krye të axhendës disa vjet më parë, tani është shumë e pakëndshme. Dhe në SHBA, të cilat mbeten aleati më i fortë i Izraelit, një sondazh Gallup kohët e fundit gjeti se opinioni publik po kthehet kundër Izraelit dhe kryeministrit të tij, Benjamin Netanyahu.
Lexoni më shumë: Plani i ri i paqes rrit presionin mbi Izraelin dhe SHBA-në ndërsa rritet momentumi për shtetësinë palestineze
Por sa e rëndësishme janë deklaratat e Francës, Britanisë së Madhe dhe Kanadasë për qëllimin për të njohur potencialisht shtetësinë palestineze, pyet Malak Benslama-Dabdoub. Si ekspert në ligjin ndërkombëtar në Universitetin Royal Holloway të Londrës, i cili ka fokusuar në çështjen e paqëndrueshmërisë së Palestinës, Benslama-Dabdoub mendon se premtimet franceze dhe britanike meritojnë një vështrim më të afërt.
Deklarata franceze u bë më 24 korrik në Twitter nga presidenti, Emmanuel Macron. Macron parashikon një shtet “pa armatë”, diçka që Benslama-Dabdoub e sheh si një problem serioz, pasi ajo në mënyrë efektive mohon të drejtën themelore të shteteve për vetëvendosje dhe do të rrëmbente të drejtën e nevojshme të një shteti të ardhshëm palestinez për vetëmbrojtje.
Deklarata nga kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar se Britania mund të njohë gjithashtu shtetësinë palestineze në shtator është e trajtuar si një kërcënim më shumë sesa një premtim. Nëse Izraeli nuk pajtohet me një armëpushim, lejon OKB të rifillojë përpjekjet humanitare dhe angazhohet në një proces paqeje afatgjatë të qëndrueshëm, Britania do të vazhdojë me njohjen e Palestinës në OKB.
Ju duhet të konsideroni se deklarata e qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar tha se pozicioni ka qenë gjithmonë që “shtetësia palestineze është e drejtë e pashlyeshme e popullit palestinez”. Pra, ta trajtosh këtë si një kërcënim më shumë sesa një kërkesë është në mënyrë të pashmangshme të mohosh atë “drejtësi të pashlyeshme”.
Lexo më shumë: Britania për të njohur shtetësinë palestineze përveç nëse Izraeli pajtohet me armëpushimin – ja çfarë do të thoshte kjo
Paul Rogers gjithashtu sheh probleme serioze me premtimet për njohjen e shtetësisë palestineze. Ai sheh kërkesat për Hamas që të armësohet dhe të mos luajë më rol në qeverinë palestineze si një pengesë të pamundur, ashtu si edhe ideja e një Palestinë të demilitarizuar. “Asnjë plan nuk ka shanse të vogla për t’u realizuar.”
Rogers, i cili ka hulumtuar dhe shkruar mbi Lindjen e Mesme për më shumë se 30 vjet, mendon gjithashtu se pa mbështetjen e plotë të SHBA-së, ka shumë pak shanse që një plan paqeje të ketë sukses.
Rogers e vështirë se beson se Uashingtoni do të ndryshojë kurs për çështjen palestineze, “përveç nëse presidenti i SHBA-së ndonjë mënyrë merr idenë se reputacioni i tij po dëmtohet”. Gjithmonë ekziston mundësia që kjo të ndodhë. Lajmet nga Rripi i Gazës janë pa ndërprerje tronditëse dhe sondazhet e përmendura sugjerojnë se shumë votues po rivlerësojnë shijet e tyre për konfliktin. Por Trump është shumë i detyruar për rizgjedhjen e tij tek lëvizja e djathtë e krishterë zioniste, të cilët kanë shumë pushtet me Shtëpinë e Bardhë.
Gjithashtu, një faktor tjetër që mund të ndikojë në konflikt është nëse mjaftueshëm prej kryeoficerëve të IDF-së e njohin pavlefshmërinë e luftës që gjithmonë ka qenë e pamundur të fitohet. Kjo, shkruan Rogers, është përmendur në rrethet ushtarake të Izraelit dhe një gjeneral i pensionuar i shquar, Itzhak Brik, ka dalë dhe ka thënë: “Hamas na ka mundur.”
Këto, shkruan Rogers, janë rrugët aktualisht të vetme drejt përfundimit të konfliktit.
Lexoni më shumë: Premtimet e Mbretërisë së Bashkuar dhe Francës nuk do të ndalojnë Netanyahu-n të bombardojë Gaza – por Donald Trump ose ushtria e Izraelit mund të bëjnë
Brenda diplomacisë trumpiane
Ne përmendëm më herët që kryeministri kanadez, Mark Carney, gjithashtu ka premtuar të njohë shtetin e Palestinës në shtator. Kjo u prit menjëherë nga Trump me kërcënimin se kjo do të dështojë një marrëveshje tregtare me SHBA-në. A do të ketë ndonjë ndikim kjo tek Carney, i cili duhej të bënte kompromise për të arritur marrëveshjen tregtare fillimisht, mbetet për t'u parë.
Por ka një pikë më të gjerë këtu, shkruan Stefan Wolff. Siç raporton Wolff, këtë javë ministrat e jashtëm të Republikës Demokratike të Kongo dhe Ruandës u mblodhën në Uashington për të nënshkruar një marrëveshje armëpushimi, të ndërmjetësuar nga SHBA. Trump gjithashtu pretendon se ka përfunduar me sukses një konflikt midis Indisë dhe Pakistanit në fund të majit dhe është përpjekur për të ndërprerë armiqësitë midis Tajlandës dhe Kamboxhias më herët këtë muaj.
Ndërkohë, përpjekjet e tij për të siguruar marrëveshje paqeje, ose madje një armëpushim të qëndrueshëm, në Gaza ose Ukrainë kanë dështuar.
Wolff mendon pse disa vende përgjigjen ndaj përpjekjeve diplomatike të Trumpit ndërsa të tjerat jo. Ka disa arsye, kryesisht aftësia e presidentit të SHBA-së për të përdorur ndikim përmes marrëveshjeve tregtare ose sanksioneve dhe kompleksiteti i ndryshëm i konflikteve.
Ai gjithashtu vë në dukje burimet e reduktuara të departamentit të shtetit të SHBA-së, përdorimin nga Trump i emisarëve personalë me pak përvojë në çështje të jashtme dhe insistimin e presidentit amerikan për të marrë të gjitha vendimet e rëndësishme vetë. Ai përfundon: “Shtëpia e Bardhë thjesht mund të mos ketë kapacitetin për nivelin e angazhimit që do të ishte i nevojshëm për të arritur një marrëveshje në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme.”
Lexoni më shumë: Pse Donald Trump ka ndalur disa konflikte por dështoi me Ukrainën dhe Gazan
Një departament i qeverisë së SHBA-së që burimet e tij nuk janë shteruar nën Donald Trump është Agjencia e Imigracionit dhe Zbatimit të Doganave të SHBA-së, e njohur si ICE. Pjesë e Departamentit të Sigurisë Kombëtare, ICE është përgjegjës për identifikimin dhe paraburgimin e të huajve dhe migrantëve pa dokumente.
Agjentët e tyre mbajnë armë, veshin maska dhe zakonisht operojnë në veshje civile, edhe pse shpesh veshin uniforma ushtarake. Agjencia mori financime masive përmes Aktit të Bllokut të Bukur të Trump-it më herët këtë muaj, i cili do të lejojë agjencinë të rekrutojë qindra, nëse jo mijëra, agjentë të rinj. Numri i arrestimeve po rritet në mënyrë të qëndrueshme, ashtu si dhe shqetësimi që operacionet e tyre po shkaktojnë në shumë qytete amerikane, ku po rriten gjithashtu protestat e kundërshtimit.
Dafydd Townley, një ekspert në politikën amerikane në Universitetin e Portsmouth-it, shpjegon se si operon ICE dhe ku qëndron ajo në planin e Donald Trump për të deportuar miliona emigrantë të paligjshëm nga SHBA.
Lexoni më shumë: Agjentët e maskuar dhe të armatosur po arrestojnë njerëz në rrugët e SHBA-së ndërsa forcohet zbatimi i politikës së emigracionit
Informacioni për Çështjet Botërore nga The Conversation UK është i disponueshëm si një buletin i përjavshëm me email. Klikoni këtu për të marrë përditësime direkt në kutinë tuaj të postës.
Informacion mbi burimin dhe përkthimin
Ky artikull është përkthyer automatikisht në shqip duke përdorur teknologjinë e avancuar të inteligjencës artificiale.
Burimi origjinal: theconversation.com