Arsyeja pse diga e madhe bregdetare nuk është zgjidhja e nevojshme për komunitetin

● Tanggulli i madh detar rrezikshëm dhe nuk zgjidh rrënjën e problemit.

● Qasja bazuar në natyrë është më efektive, më e lirë dhe miqësore me mjedisin.

● Strategjia e përzier dhe planifikimi afatgjatë janë të nevojshme për rezistencën bregdetare.

---

Zhurma e valëve në plazhin verior (Pantura) të Java nuk është më vetëm një peizazh i bukur. Ndryshimet klimatike shkaktojnë rritjen e vazhdueshme të nivelit të detit atje. Nga ana tjetër, niveli i tokës po ulet gjithnjë e më shumë për shkak të nxjerrjes së tepërt të ujit nga toka.

Ky kombinim rrit rrezikun e përmbytjeve bregdetare, erozionit të plazhit, deri te zhdukja e ishujve të vegjël. Duke u përgjigjur ndaj kësaj situate, Presidenti Prabowo Subianto urdhëroi përshpejtimin e planit për ndërtimin e një muri deti të madh ose muri të madh deti në panturë.

Ky projekt infrastrukturor i madh përfshin ndërtimin e një muri deti përgjatë vijës bregdetare. Projekti planifikohet të shtrihet nga Cilegon, në Banten, deri në Gresik në Java Lindore përgjatë 500 kilometra.

Në shikim të parë, betoni i madh mund të duket si një zgjidhje praktike për të ndaluar goditjen e ujit të detit në tokë. Megjithatë, ekzistenca e këtij muri nuk do të zgjidhë rrënjën e problemeve themelore.

Niveli i tokës do të vazhdojë të ulet. Niveli i ujit të detit do të vazhdojë të rritet. Muri i madh detar mund të shkaktojë ndikime serioze mjedisore dhe sociale të shkëputura.

Pse muri deti nuk është zgjidhja?

Muri deti do të ndërpresë dinamikën dhe ekosistemin natyror bregdetar. Sepse muri funksionon vetëm duke refuzuar energjinë e valëve, duke mos e thithur atë. Energjia e valëve që refuzohet do të shkaktojë gërmim në zonat përreth.

Përveç kësaj, muri deti pengojnë rrjedhjen e sedimenteve si rëra dhe baltë që janë të rëndësishme për ruajtjen e formës dhe ekosistemit bregdetar. Pa sedimente, vijat bregdetare do të ngushtohen gjithnjë e më shumë. Shumë specie deti si gishtërinj rëre, molusqe, zogj bregdetarë, vegjetacion bregdetar dhe peshq të vegjël që varen nga ekosistemi bregdetar do të humbasin vendet e tyre të jetesës.

Problemet me ndikimin social që shkaktohen janë gjithashtu shumë të mëdha. Peshkatarët mund të humbasin zonat e kapjes. Po ashtu, komunitetet bregdetare janë të kërcënuara të humbasin burimet e tyre të të ardhurave.

Jo vetëm që janë të rrezikuara, por edhe kostot e ndërtimit dhe mirëmbajtjes së mureve të mëdha janë shumë të larta. Vetëm në Jakarta, kostoja totale për ndërtimin e projektit Giant Sea Wall mund të arrijë Rp500 trilionë. Kjo buxhet përfshin muret kryesore në det, rehabilitimin, dhe rrjetin e infrastrukturës mbështetëse.

Dhe jo vetëm kaq, kostoja e mirëmbajtjes vjetore mund të arrijë 1–5% të investimit fillestar. Për muret e mëdha, qeveria ka nevojë për rreth Rp5–25 trilionë në vit vetëm për mirëmbajtjen.

Mjafton të shikoni muret tokësore në zona të ndryshme, shumë prej tyre janë të dëmtuara. Raporti i Koalicionit të Popullit për Drejtësi në Peshkim (KIARA) dhe PUPR (2022) tregon se disa segmente të mureve në veri të Jakarta kanë pësuar plasmas, rrjedhje uji, dhe duhet të forcohen me sheet pile shtesë.

Muri bregdetar në Semarang me gjatësi rreth ±2,5 km gjithashtu janë shpesh të rrëzuar dhe rrjedhin, kryesisht në zonat e Tambaklorok dhe Kaligawe.

Ndërkohë, tangulli i detit në bregdetin e Pekalonganit gjithashtu nuk mund të mbajë plotësisht përmbytjen. Uji madje depërton nëpër bazament dhe në hapësirat e lidhjes.

Me kalimin e kohës, çdo ngritje e nivelit të detit kërkon që muri të ngritet ose të forcohet. Si pasojë, nevoja për shpenzime rritet pa fund.

Raporti i gjashtë i Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC) parashikon që mesatarisht kostot e përshtatjes (kostoja e adaptimit) në bregdet mund të rriten dyfish çdo ngritje prej 0,5 metrash të nivelit të detit. Këto shpenzime lindin për shkak të nevojës për ngritje dhe forcim të strukturës.

Në fund, varësia nga këto zgjidhje fizike vetëm nxit ndjenjën e sigurisë së rreme. Projekti i tangullit detar shpenzon shumë por nuk është në gjendje të zgjidhë problemin.

---

Lexo gjithashtu: 5 arsye pse qeveria duhet të përparojë riparimin e mangrove si zgjidhje për ndryshimet klimatike

---

Atëherë, cilat janë opsionet e tjera?

Në të vërtetë, ekziston një qasje më gjithëpërfshirëse për të trajtuar këtë problem, dhe ajo është Menaxhimi i Zonës së Bregdetit të Integruar (ICZM) ose Menaxhimi i Zonës së Bregdetit të Integruar.

Kjo qasje kombinon mbrojtjen e mjedisit, zhvillimin ekonomik dhe drejtësinë shoqërore. Parimi bazë është të punosh në harmoni me natyrën, jo kundër saj.

Menaxhimi i Zonës së Bregdetit të Integruar thekson përpjekjet për rehabilitimin e mangroveve, rikuperimin e koralëve dhe forcimin e ekosistemeve të tjera bregdetare si mbrojtje natyrale kundër valëve.

Përveç që është efektive në ruajtjen e ekosistemit, kjo qasje gjithashtu ringjall ekonominë lokale përmes peshkimit të qëndrueshëm, ekoturizmit, deri te kultivimi i detit miqësor ndaj mjedisit. Rezultati është që komuniteti lokal është më i fuqizuar, pabarazitë zvogëlohen, dhe rezistenca ekonomike afatgjatë bëhet më e fortë.

Holanda është një vend i suksesshëm që zbatohet zgjidhje bazuar në natyrë të kombinuara me teknologjinë.

Ata e zbatojnë atë përmes programeve si Room for the River. Ky koncept jo vetëm ndërton diga dhe kanale, por gjithashtu zgjeron hapësirën e ujit, forcon vijën bregdetare me motorin e rërës). Holanda gjithashtu rikthen ekosistemet e ujërave të lagështa dhe fushave me alg, të cilat mund të zbusin valët deri në 75–80% para se të arrijnë tokën e sheshtë.

Ky projekt përfshin banorët përmes konsultimeve publike, punëtorive, deri te planifikimi i përbashkët. Shembulli në Nijmegen, qyteti më i vjetër në Holandë që ka arritur të zvogëlojë rrezikun e përmbytjeve dhe të përmirësojë cilësinë e jetës.

Ky sukses i Holandës nuk është i rastësishëm, por vjen nga kërkimi afatgjatë i qëndrueshëm që tregon se zgjidhjet e bazuara në natyrë janë më të lirë për mirëmbajtje. Këto zgjidhje gjithashtu ofrojnë përfitime sociale-ekonomike si rritja e turizmit dhe vlera e pronës.

Ata zbatojnë planifikimin afatgjatë deri në 100 vjet. Ata gjithashtu sigurojnë strategjinë që mbetet relevante përballë ndryshimeve klimatike dhe dinamikës sociale.

Nga kjo, ne mësojmë se zgjidhjet e qëndrueshme nuk nënkuptojnë ndërtimin më të lartë, por ndërtimin më të mençur.

---

Lexoni gjithashtu: Si studiuesit në Java të Perëndimit shpëtojnë plazhet me rrënjë kokosi

---

Drejt së ardhmes më të ekuilibruar

Strategjia bazuar në natyrë është zgjidhja më e sigurt për të mbrojtur zonat bregdetare. Megjithatë, nëse një qasje ekstreme nuk është ende e mundur, kombinimi i strategjive mund të jetë një rrugë e mesme. Muri deti duhet të ndërtohet vetëm në zonat kritike, ndërsa rajonet e tjera të forcohen me rehabilitimin e ekosistemit.

Këto përpjekje duhet të balancohen gjithashtu me menaxhimin e zonës së sipërme. Teknikat shtesë si poldri, zgjerimi i lumenjve, dhe hapësirat e ruajtjes së ujit mund të zbatojnë gjithashtu si pjesë e një sistemi të integruar të menaxhimit të ujit.

Në këtë mënyrë, aktivitetet ekonomike vazhdojnë ndërkohë që ruajnë qëndrueshmërinë e ekosistemit.

Bregdeti nuk është vetëm kufiri midis tokës dhe detit. Ai është burimi i jetës, nxitësi i ekonomisë, dhe shtëpia për shumë lloje të gjallë.

Tani jemi përballë dy opsioneve: të ndërtojmë një mur ose të ndërtojmë ura me natyrën. Opsioni i zgjedhur do të përcaktojë të ardhmen tonë së bashku.

---