Çfarë do të thotë dështimi i bisedimeve të paqes për katastrofën humanitare në Gaza?

Përpjekjet për të përfunduar rrethimin e pashpërfillshëm të Gazas kanë pësuar një goditje me ndërprerjen e papritur të bisedimeve të paqes në Katar.

As Shtetet e Bashkuara as Izraeli nuk kanë tërhequr ekipet e tyre negociuese, duke akuzuar Hamasin për «mungesë vullneti për të arritur një armëpushim».

Dërguesi special i presidentit amerikan Donald Trump, Steve Witkoff, deklaroi se duket se Hamas nuk ka dashur kurrë të arrijë një marrëveshje:

Edhe pse ndërmjetësit kanë bërë një përpjekje të madhe, Hamas nuk duket të jetë i koordinuar ose të veprojë me mirëbesim. Tani do të shqyrtojmë opsione alternative për t’i sjellë pengjet në shtëpi dhe për të përpjekur të krijojmë një mjedis më të qëndrueshëm për popullatën e Gazës.

Ky përfundim i zhgënjyes vjen në kohën kur rritet frika për një urie të përgjithshme në Gaza dhe me vendimin historik të Francës për të njohur zyrtarisht shtetin palestinez.

Presidenti francez, Emmanuel Macron, thekson se nuk ka alternativë tjetër për mirë të sigurisë në Lindjen e Mesme:

Besnik ndaj angazhimit të tij historik për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme në Lindjen e Mesme, kam vendosur që Franca do të njohë shtetin e Palestinës.

Çfarë do të përfaqësojnë këto ngjarje për konfliktin në Gaza dhe sigurinë e përgjithshme në Lindjen e Mesme?

«Katastrofë humanitare»

Dështimi i armëpushimit do të thotë se nuk shihet fundi i rrethimit izraelit të Gazës, i cili ka shkatërruar territorin për më shumë se 21 muaj.

Sipas agjencisë së OKB-së për refugjatët palestinezë, UNRWA, më shumë se 100 persona, shumica prej tyre fëmijë, kanë vdekur nga uria. Një nga pesë fëmijë në qytetin e Gazës është i kequshqyer, dhe numri i rasteve po rritet çdo ditë.

Komisioneri i përgjithshëm Philippe Lazzarini thekson se, me ndihmën e pakët ushqimore që arrin në Gaza:

Banorët e Gazas nuk janë as të gjallë as të vdekur, janë kufoma të gjalla […] shumica e fëmijëve që shohin ekipet tona janë të dobët, të dobët dhe rrezikojnë të vdesin nëse nuk marrin trajtimin që u nevojitet urgjentisht.

OKB-ja dhe më shumë se 100 organizata humanitare fajësojnë bllokadën izraelite për pothuajse të gjithë ndihmën që vjen në territor për shkak të mungesës së ushqimeve.

Lazzarini pohon se UNRWA ka 6 000 kamionë me furnizime emergjente që presin në Jordani dhe Egjipt. Ai i bën thirrje Izraelit, i cili vazhdon të fajësojë Hamasin për rastet e kequshqyerjes, që të lejojë hyrjen e ndihmës humanitare në Gaza.

Propozimi për një armëpushje

Propozimi i fundit për armëpushje ishte në prag të pranimit nga të dy palët.

Ai përfshinte një armëpushje prej 60 ditësh, gjatë së cilës Hamas do të lironte dhjetë pengje izraelite të gjalla. Përkundrazi, Izraeli do të lironte disa të burgosur palestinezë dhe do të rritte ndihmën humanitare në Gaza në mënyrë të konsiderueshme.

Gjatë armëpushjes, të dy palët do të hynin në negociata për të arritur një armëpushje të qëndrueshme.

Edhe pse ende nuk dihen detajet konkrete të pikave konfliktuale, deklaratat e mëparshme të të dy palëve sugjerojnë se mosmarrëveshja fokusohet në atë që do të ndodhte pas një armëpushje të përkohshme.

Sipas informatave, Izraeli synon të mbajë prani ushtarake të përhershme në Gaza për të mundësuar rifillimin e shpejtë të operacioneve nëse është e nevojshme. Përkundrazi, Hamas kërkon një rrugë drejt fundit të plotë të përleshjeve.

Mungesa e besimit të ndërsjellë ka dëmtuar rëndë negociatat.

Nga këndvështrimi i Izraelit, çdo armëpushje duhet të parandalojë Hamasin të rimarrë kontrollin e Gazas, pasi kjo do të lejonte grupin të rindërtonte fuqinë e tij dhe potencialisht të ndërmerrte një sulm tjetër kufitar.

Megjithatë, Hamasi ka deklaruar në mënyrë të përsëritur se është i gatshëm të dorëzojë pushtetin tek çdo grup tjetër palestinez që synon një Shtet palestinez të bazuar në kufijtë e vitit 1967. Kjo mund të përfshijë Autoritetin Kombëtar Palestinez (ANP), i cili qeveris Cisjordaninë dhe e njeh Izraelin që prej kohësh.

Mbështetje për një Shtet palestinez

Udhëheqësit izraelitë kanë mbështetur rastësisht një Shtet palestinez. Megjithatë, ata e përshkruan këtë entitet si «më pak se një Shtet», një formulim që nuk plotëson as aspiratat palestineze as normat ndërkombëtare juridike.

Në përgjigje të përkeqësimit të situatës humanitare, disa vende perëndimore kanë ndërmarrë hapa për të njohur plotësisht një Shtet palestinez, duke e konsideruar një hap drejt zgjidhjes së përhershme të njërës prej konflikteve më të gjata në Lindjen e Mesme.

Njoftimi i Macron është një përparim i rëndësishëm.

Franca tani është fuqia perëndimore më e shquar në adoptimin e kësaj pozicioni. Ajo bashkohet kështu me më shumë se 140 vende, përfshirë më shumë se një duzinë të Europës, të cilat tashmë e njohën statusin e Shtetit.

Edhe pse është një masë simbolike, ajo do të rrisë presionin diplomatik mbi Izraelin në mes të luftës dhe krizës humanitare që po ndodh në Gaza.

Megjithatë, njoftimi u konsiderua menjëherë i denoncuar nga kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, i cili deklaroi se njohja «nxiton terrorizmin» dhe “do të ishte një platformë për të shfarosur Izraelin, jo për të jetuar në paqe pranë tij”.

¿Anexionarse Gaza?

Një Shtet palestinez është i papranueshëm për Izraelin.

Kohët e fundit janë paraqitur prova të reja në një intervistë televizive shpjeguese të ish-kryeministrit izraelit Ehud Barak, i cili ka pohuar se Netanyahu kishte fuqizuar qëllimisht Hamas-in për të bllokuar një zgjidhje me dy shtete.

Në vend, gjithnjë e më shumë prova tregojnë se Izraeli është duke përpiqur të aneksojë të gjithë territorin palestinez dhe të riatdhesojë palestinezët në vende fqinjë.

Duke marrë parasysh pasigurinë aktuale, duket e pamundur që të arrihet një armëpushim i ri në afatin e afërt, sidomos sepse ende nuk është e qartë nëse tërheqja e Shteteve të Bashkuara nga bisedimet ishte një ndryshim i vërtetë politik ose një taktike strategjike e thjeshtë negociuese.