Grupet mediatike kërkojnë rrëzimin e ligjit të defamimit në Samoa

Ligji për denigrim po përdoret për të heshtur gazetarët dhe grupet mediatike

Origjinalisht i botuar në Global Voices

Lagi Keresoma (majtas) është gruaja e parë presidente e Shoqatës së Gazetarëve të Samoas. Pamje e ekranit nga videoja në YouTube e ABC International Development. Përdorim i drejtë

Grupet mediatike të Samoas dhe Paqësorit kanë ripërsëritur kërkesën për të anulluar ligjin e denigrimit të Samoas pasi një gazetar i lartë u përball me një akuzë penale për një raport që përfshinte oficerë policie.

Gazetarja e Talamua Online, Lagi Keresoma, e cila është gjithashtu kryetare e Shoqatës së Gazetarëve të Samoas (JAWS), u akuzua për denigrim për një raport mbi një ish-oficer policie të akuzuar për falsifikim nënshkrimesh në një aplikim për kredi. Policia e thirri dhe këshilloi Keresomën që të bëjë një kërkimfalje për të zgjidhur çështjen, por gazetarja theksoi se raporti i saj bazohet në fakte.

“Të kërkosh falje është një pranim se historia është e gabuar, kështu që pasi bisedova me avokatin tim dhe redaktorin tim, u vendos që policia të paraqesë akuzat e tyre, por pa një kërkimfalje nga ana ime,” tha Keresoma në një raport lajmesh.

Rasti shkaktoi kritika për gjendjen e lirisë së shtypit në Samoë dhe përdorimin e vazhdueshëm të ligjit për shpifjen, i cili u hoq në vitin 2013 por u rivendos me dënime më të rënda në vitin 2017 për të adresuar keqpërdorimin e mediave sociale.

JAWS lëshoi një deklaratë duke e quajtur rastin e Keresomës “një zhvillim shqetësues për lirinë e shtypit në Samoë” dhe duke theksuar refuzimin e saj të “përdorimit të ligjeve penale për shpifje si një mjet për të heshtur gazetarët ose për të penguar raportimin hetues.” Lagipoiva Cherelle Jackson, përfaqësuese gjinore e JAWS në Federatën Ndërkombëtare të Gazetarëve, kritikoi përgjigjen “të rëndë” dhe “jo të proporcional” ndaj raportimit të Keresomës.

[Arrestimi i Keresomës] nën këtë dispozitë të vjetruar dhe kontroverse ngre shqetësime serioze për keqpërdorimin e mjeteve ligjore për të heshtur gazetarinë e pavarur. Veprimi duket i rëndë dhe jo i proporcional, dhe rrezikon të perceptohet si abuzim i pushtetit për të shtypur kontrollin publik dhe mendimin kritik.

Duke shkruar për Samoa Observer, gazetarja Tanuvasa Satele u ankua për sulmet politike në rritje kundër gazetarëve në Samoë.

Gjatë muajve të fundit, median e ligjshme është përballur me kërcënime dhe kundërshtime thjesht për raportimin mbi vendimet gjyqësore dhe mosmarrëveshjet politike. Gazetarët janë përndjekur online për pyetje të vështira por të nevojshme. Disa aktorë politikë dhe mbështetësit e tyre kanë përdorur mediat sociale për të përhapur dezinformata, duke portretizuar gazetarët profesionistë si të anshëm ndërsa promovojnë përmbajtje të motivuar politikisht që duket si lajme.

Në një artikull tjetër, Satele gjithashtu u paralajmëroi për efektin ftohës të akuzës së kreut të JAWS.

Akuzat kundër Lagi Keresoma paraqet një moment llogarie — jo vetëm për profesionistët e medias, por edhe për ligjvënësit, zyrtarët publikë dhe qytetarët e Samoas. Duhet të pyesim veten: Çfarë lloj kombi duam të jemi? Një ku gazetarët heshtën nga ligje të vjetruara? Apo një ku e vërteta, edhe kur është e pakëndshme, lejohet të marrë frymë?

Rishqyrtimi i këtij ligji nuk do të thotë t'u jepet gazetarëve një leje të lirë. Do të thotë të lejohet zgjidhja e mosmarrëveshjeve legjitime në mënyrë të drejtë, përmes kanaleve civile ku theksi është te e vërteta, dëmti dhe zgjidhja — jo dënimi dhe frika.

Organizata rajonale mbikëqyrëse të medias si Asambleja e Lajmeve të Ishujve të Paqësorit dhe Forumi i Lirisë së Paqësorit (PFF) kanë kërkuar rishqyrtimin e menjëhershëm të Seksionit 117A të Ligjit të Krimeve të vitit 2013, të cilin ata përshkruan si “një ligj që është kritikuar për lehtësimin e kriminalizimit të gazetarisë dhe heshtjen e raportimit hetues.”

Kryetari i PFF-së Robert Iroga ka kërkuar autoritetet që të kërkojnë mënyra alternative për të adresuar ankesat dhe mërzitjet kundër raportimeve mediatike.

Kostoja e rasteve mediatike të tilla, të sjella nga shteti, do të mbulohet në fund nga taksapaguesit, me shpenzimet ligjore të mbrojtjes që janë një barrë e madhe për redaksitë që nuk mund të përfitojnë në ekonomitë që shërbejnë, kjo vendos një çështje qëllimi mbi çdo rast të denoncimit për shpifje të sjellë kundër medias, veçanërisht në rastet kur kontaktet direkte dhe ndërmjetësimi me kosto të ulët nuk janë ndjekur tashmë.

Në fund të fundit, mbrojtja e së vërtetës dhe integritetit është ajo që funksionon më mirë për profesionin tonë dhe popullin tonë. Një zgjidhje jashtë gjykatës do të ndihmonte në rivendosjen e besimit dhe perceptimeve publike se udhëheqësit tanë janë më shumë se të lumtur të mbahen përgjegjës.

Pacific Media Watch ka vënë re rënien në renditjen e Samoas në indeksin botëror të lirisë së shtypit të publikuar nga Reporters Without Borders nga 22 në vitin 2024 në 44 në vitin 2025.

Kjo është një zhvillim shqetësues në trendet e lirisë së medias në Paqësor. Qartë është një përpjekje e papërpiktë për të frikësuar dhe heshtur hetimin dhe raportimin e thellë mbi qeverisjen e Paqësorit.

Vite më parë, Samoa ishte një shenjë shpresë për lirinë e medias në rajon, por ajo ka pësuar keq në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit më të fundit dhe ky incident që përfshin një shpifje penale të dyshuar, një krim që duhet të ishte hequr nga ligjet vite më parë, nuk do të ndihmojë në përmirësimin e pozicionit të Samoas.