Kryeministri i Vanuatut kritikon dokumentarin pas tërmetit për përhapjen e dyshimeve mbi “anshmërinë e medias së huaj”

Zyrtarët e Vanuatut ankohen se një raport australian ka përjashtuar padrejtësisht projektet e ndërtimit kineze

Fillimisht publikuar në Global Voices

Njerëz të prekur nga dëmet e shkaktuara nga tërmeti në kryeqytetin e Vanuatut pas tërmetit të dhjetorit 2024. Screenshot nga dokumentari i ABC-së në YouTube. Përdorim i drejtë.

Kryeministri i Vanuatut, Jotham Napat, shprehu shqetësim mbi një dokumentar australian që diskutonte ndërtesat e financuara nga Kina të dëmtuara gjatë tërmetit të dhjetorit 2024. Kryeministri kritikoi “anshmërinë” e gazetarëve, por një organizatë ndërkombëtare e medias paralajmëroi se komentet e liderit mund të dëmtojnë raportimin kritik.

Vanuatu është një vend ishullor në Paqësor me mbi 300,000 banorë. Tërmeti i më 17 dhjetor rezultoi në të paktën 14 viktima, 265 të plagosur, zhvendosjen e 1,092 personave dhe shkatërrimin e 570 shtëpive që preku 2,850 banorë. Tërmeti gjithashtu shkaktoi dëmtime të mëdha në infrastrukturë në kryeqytet.

Korporata e Radio-Televizionit Australian (ABC) publikoi një raport më 21 mars mbi situatën pas tërmetit në kryeqytetin e Vanuatut, Port Vila, duke lidhur dëmtimin e disa ndërtesave me udhëzimet e vjetruara të kodit të ndërtimit dhe praktikat e ndërtimit. Të titulluar “Nga parajsa në rrezik,” raporti përmendi se kompleksi i ri i pallatit presidencial, i ndërtuar dhe i dhuruar nga qeveria kineze, ishte ndër ndërtesat e dëmtuara. Raporti, i shkruar nga një gazetar lokal, përfshinte gjithashtu një intervistë me Kryeministrin e Vanuatut, Jotham Napat.

Por Napat u ndje i ofenduar nga mënyra se si u trajtua raporti dhe përfshirja e quajtur e Kinës. Zyra e tij lëshoi një deklaratë më 27 mars duke e përshkruar raportin e ABC-së si një shembull të “anshmëri të huaj.”

Ka edhe linja të tjera në hyrje që qartë synonin të ngjallnin dyshim dhe turp ndaj një partneri të gjatë të Vanuatut, të cilin ne nuk do ta pranojmë. Ju kërkojmë një kërkim falje për këtë gabim.

Gjithashtu, e fundit që duam të shohim është media e huaj që hyn dhe pyet për inteligjencën tonë ose vendimet sovrane.

Napat udhëhoqi një koalicion partish kur mori pushtetin në shkurt. Ai tha se Vanuatu do të balancojë të gjitha vendet ndërkohë që rritet rivaliteti mes superfuqive globale në Paqësor, si Australia, Kina dhe SHBA.

Në një shkrim opinion i publikuar nga Daily Post më 2 prill, shkrimtari Mavuku Tokona gjithashtu theksoi se si raporti promovoi perspektivat australiane.

E vërteta është se ka shumë dëmtime në ndërtesat që ndodheshin në linjën e fajit, nëse do të zgjedhësh vetëm projektet kineze, kjo do të ishte një përkëdhelje e narrativës perëndimore që nuk duhet të kemi asnjë interes të përfshihemi.

Fatkeqësisht, mjeti i medias u përdor si një instrument për të promovuar atë që australianët dëshironin të thoshin.

ABC u përgjigj ditën tjetër, duke mbrojtur historinë që publikoi.

Ne qëndrojmë pas raportimit tonë dhe pyetjeve që ngrit, nëse ndërtesat dhuruar nga Kina janë ndërtuar sipas standardeve, sipas burimeve të ndryshme. Raportimi ynë do të ishte i njëjtë edhe nëse projektet australiane do të ishin nën shqyrtim.

Deklarata e ABC-së shtoi se raporti trajtoi aspekte të ndryshme të përpjekjeve të rimëkëmbjes së vendit dhe nuk u fokusua vetëm në ndërtesat e financuara nga Kina në kryeqytet.

Organizata ndërkombëtare e gazetarëve, Federata Ndërkombëtare e Gazetarëve (IFJ), kujtoi autoritetet se deklarata e kryeministrit mund të interpretohet si përpjekje për të ndikuar raportimin mediatik.

IFJ kujtoi se vetëm sepse një qeveri është e pakëndshme me një raport, nuk do të thotë se ai është i prirur drejt anësisë gazetareske. Çdo përpjekje për të kontrolluar ose për të bllokuar narrativën mediatike në vendin ishullor mund të interpretohet lehtësisht si një akt censurë dhe një paralajmërim për të tjerët që punojnë në media për të mos raportuar mbi çështje të ashtuquajtura të ndjeshme në sy të qeverisë.