Kur rinia ndjen dhimbje: si terapia e punës mund të rikthejë ndjenjën e shëndetit social

Ndjenja e vetmisë vazhdon të jetë një nga problematikat më të mëdha të kësaj shoqërie. Sipas Observatorit Shtetëror të Vetmisë së Pa dëshiruar, një person nga pesë (20 %) përjeton vetmi të pa dëshiruar në Spanjë, dhe dy nga tre persona (63 %) që sot nuk ndihen të vetmuar kanë kaluar nëpër momente vetmie në ndonjë periudhë të jetës së tyre. Vetmia e pa dëshiruar ndikon më shumë tek gratë sesa tek burrat, me 21,8 % të grave që deklarojnë ndjenjë vetmie përballë 18,0 % të burrave. Megjithatë, gjinia nuk konsiderohet si një shkak direkt i kësaj përvoje.

Kjo situatë është veçanërisht e përhapur mes popullsisë së re: 25,5 % e personave midis 16 dhe 29 vjeç janë duke u ndjerë të vetmuar aktualisht, dhe gati gjysma e tyre (45,7 %) pohon se janë në këtë gjendje për më shumë se tre vjet. Në kontekstin spanjoll, 69,0 % e të rinjve ka përjetuar vetmi në ndonjë moment të jetës së tyre, dhe, ndryshe nga grupet e tjera të moshës, rinia po ashtu e njeh veten si një faktor të rëndësishëm në shpjegimin e vetmisë së pa dëshiruar.

Nga ana tjetër, vetmia e pa dëshiruar është veçanërisht e zakonshme mes atyre që e perceptojnë shëndetin e tyre si të keq ose shumë të keq, duke prekur më shumë se gjysmën e këtyre personave, me një prevalencë gjashtë herë më të madhe sesa tek ata që konsiderojnë se kanë shëndet të mirë.

Vetmia e lidhur me ankthin dhe depresionin

Gjithashtu, ekziston një lidhje e fortë midis shëndetit mendor dhe vetmisë: gjysma e personave me probleme të shëndetit mendor përjetojnë vetmi të pa dëshiruar, gjë që do të thotë se është tre deri në katër herë më e zakonshme sesa tek ata që nuk kanë probleme të shëndetit mendor.

Tek të rinjtë, ata që ndihen të vetmuar zakonisht perceptojnë shëndetin e tyre në mënyrë më negative, me një prezencë të lartë të ankthit dhe depresionit (77,8 %, përballë 34,8 % të atyre që nuk ndihen të vetmuar). Nga ana tjetër, të rinjtë me probleme të shëndetit mendor kanë një probabilitet 2,5 herë më të madh për të përjetuar vetmi të pa dëshiruar. Prevalenca e vetmisë është edhe më e lartë tek ata që përballen me vështirësi ekonomike, papunësi, probleme shëndetësore ose paaftësi, duke u rritur në 89,2 %.

Megjithëse vetmia e padëshiruar duket të jetë një problem i vazhdueshëm për shumë njerëz, më shumë se gjysma e popullsisë spanjolle (50,4 %) që ka përjetuar vetmi në ndonjë moment të jetës së saj nuk ndjehet e vetmuar aktualisht. Kjo sugjeron që, në shumë raste, vetmia mund të jetë një problem i zgjidhshëm.

Rëndësia e ndërthurjes së angazhimeve

Pjesëmarrja në angazhime (aktivitete kuptimplotë) ku krijohen lidhje ndërmjet njerëzve ka treguar të jetë një mekanizëm mbrojtës kundër vetmisë së padëshiruar, pasi duke ofruar mundësi për ndërveprim social zvogëlohet rreziku i vuajtjes psikologjike.

Në këtë mënyrë, për të bërë një recetë të përshtatshme për angazhimin, edhe në rastet e vetmisë së padëshiruar, një terapeut i angazhimit duhet të marrë parasysh përveç interesave personale, edhe nevojat specifike të çdo rasti. Ky proces duhet të shoqërohet me një eksplorim të mëparshëm të angazhimit që identifikon aktivitetet që implikojnë ndërveprim social.

Qëllimi i recetës së angazhimit është të zgjerojë mundësitë e pjesëmarrjes, e kuptuar si përfshirja aktive e personit në ato aktivitete që dëshiron dhe duhet të kryejë, gjë që ka një ndikim pozitiv në shëndetin mendor.

Përmirësimi i pjesëmarrjes në angazhimin profesional kontribuon në forcimin e identitetit profesional, një koncept që i referohet ndjenjës që personi ka për atë kush është dhe kush dëshiron të bëhet nga një këndvështrim profesional.

Duke qenë se aktivitetet që një person kryen nuk reflektojnë vetëm identitetin e tij, por gjithashtu krijojnë lidhje me grupet me të cilat identifikohet dhe ndaj të cilave ndjen përkatësi, një pjesëmarrje më e madhe mund të lehtësojë zgjerimin dhe konsolidimin e rrjetit të saj social.

Prandaj, është thelbësore të trajtohet disfunksioni profesional, domethënë, vështirësia ose paaftësia e një personi për të marrë pjesë në mënyrë efektive dhe të kënaqshme në angazhimet e tij, dhe të promovojë lidhjen me qëllimin jetësor të këtyre personave (identiteti profesional).

Për shembull, një adoleshent që ka braktisur shkollën dhe kalon pjesën më të madhe të kohës vetëm në shtëpi, pa marrë pjesë në aktivitete shoqërore apo arsimore, edhe pse ka aftësi fizike dhe njohëse, nuk arrin të marrë pjesë në mënyrë efektive në aktivitete kuptimplotë për shkak të simptomave të ankthit social dhe vetëvlerësimit të ulët.

Është gjithashtu e rëndësishme të trajtohen situata të tjera të lidhura me disfunksionin okupacional, siç janë privimi okupacional, alienimi okupacional, disbalanca okupacionale dhe margjinalizimi okupacional.

Privimi okupacional kuptohet si mungesë e mundësive për aktivitetet e përditshme për shkak të faktorëve jashtëm. Për shembull, një adoleshente me aftësi të kufizuara që nuk mund të ketë qasje në aktivitete jashtëshkollore ose kohë të lirë me miq, sepse ambienti i saj familjar nuk e lejon atë.

Alienimi okupacional i referohet mungesës së kuptimit në aktivitetet, për shembull, në një të ri që studion diçka në të cilën nuk gjen kuptim as lidhje personale, kryen aktivitetet në mënyrë mekanike, pa motivim ose kënaqësi, duke u ndjerë i shkëputur nga qëllimi i tij jetësor.

Disbalanca okupacionale i referohet mungesës së ekuilibrit midis okupacioneve të ndryshme, për shembull, një adoleshente që i kushton pothuajse tërë kohën e saj përdorimit të rrjeteve sociale dhe lojërave kompjuterike, gjë që kufizon pjesëmarrjen e saj në okupacione thelbësore si gjumi, ushqimi i shëndetshëm, aktiviteti fizik ose kontaktet direkte me grupin e saj të barabartë. Ky model i paekuilibruar ndikon në mirëqenien e saj të përgjithshme.

Margjinalizimi okupacional, nga ana tjetër, ka të bëjë me aktivitetet kuptimplotë që nuk janë njohur nga mjedisi: për shembull, një të ri me interesa artistike që përdor letërsinë si mjet shprehjeje emocionale, mjedisi i tij social dhe arsimor nuk e njeh këtë okupacion si të vlefshëm ose ndërtues dhe e kufizon zhvillimin e tij brenda një aktiviteti kuptimplotë për identitetin e tij.

Intervenimi i një terapisti

Intervenimi i terapeutit okupacional është i dizajnuar për të adresuar këtë problematikë në një mënyrë të thellë, duke marrë parasysh konceptin e plotë të personit nga një qasje fizike, njohëse, emocionale dhe shoqërore. Këto ndërhyrje jo vetëm që favorizojnë shëndetin në përgjithësi, por gjithashtu mbrojnë shëndetin mendor të këtij kolektivi. Është thelbësore ndërhyrja në këto koncepte për të konsideruar cilësinë e lidhjes, pasi një person mund të ndjejë vetmi të padëshiruar madje edhe duke qenë i zënë dhe i lidhur shoqërisht.

Prandaj, implikimi i terapisë profesionale në trajtimin dhe parandalimin e vetmisë së padëshiruar edhe tek të rinjtë është thelbësor. Këto shërbime janë të nevojshme për të mbajtur ose përmirësuar disfunksionin profesional të personave dhe për të parandaluar ose lehtësuar dëmtimin shtesë që lidhet me situatën e tyre.