Poeti trinbagonian Anthony V. Capildeo konkuron për çmimin kryesor letrar të Karaibeve

Poetry i tyre përshkruhet si ‘i zhytur barazisht në narrativë dhe lirizëm, duke kërkuar forma me një lojë të insistuar dhe një ndërgjegje radikale politike’

Origjinalisht botuar në Global Voices

Shkrimtari trinbagonian-britanik Anthony Vahni Capildeo. Foto nga Casa de América në Flickr (CC BY-NC-ND 2.0).

Poeti i lindur në Trinidad dhe Tobago, i bazuar në Mbretërinë e Bashkuar, Anthony Vahni Capildeo, i cili vjen nga familja që prodhoi Laureatin Nobel VS Naipaul, është nderuar me çmimin Windham-Campbell Prize për poezinë, një nder i rëndësishëm letrar që njohë tetë shkrimtarë ndërkombëtarë — dy nga katër gjini të ndryshme — çdo vit.

Një nga faktorët që e bën këtë çmim të veçantë është se asnjë nga shkrimtarët e përzgjedhur nuk e di se janë madje edhe në garë, kështu që sapo lajmi të bëhet i ditur, ata janë po aq surprizuar sa pjesa tjetër e botës letrare. Reagimi i Capildeo-s për çmimin? “Është e pabesueshme dhe në fakt ndryshon jetën në këto rrethana […] Ndihem plotësisht i gëzuar! Ideja që njerëzit do të shijojnë ose madje do të duan poezinë tuaj është një inkurajim i madh …”

Çmimi, i cili vjen me një shpërblim financiar prej 175,000 USD (TTD 1,190,000), ishte lindur nga kuptimi se shkrimtarët kanë nevojë për një nivel të caktuar lirie financiare për të krijuar punën e tyre më të mirë, dhe një besim se “art duhet të mos kompromentohet nga tregtia.”

Fituesit e vitit 2025 do të shpallen në një ceremoni zyrtare që do të mbahet në Yale këtë shtator, me bonusin që puna e tyre do të shfaqet në një numër të veçantë të The Yale Review, revista më e vjetër letrare në Shtetet e Bashkuara.

Në faqen e profilit të Capildeo në faqen e internetit të çmimit, poezia e tyre përshkruhet si “i përfshirë baras në narrativë dhe lirizëm, duke kërkuar forma me një lojë të vazhdueshme dhe një ndërgjegje radikale politike”:

Një njeri gjen një mrekulli të shenjtë dhe kënaqësi në gjuhë në çdo poezi në çdo prej nëntë koleksioneve dhe tetë librave të shkurtër. Në poezinë titull të Utter (2013), bukuria është kudo. […]

Poemat e Capildeo kanë një ndjenjë të kuriozitetit të shëtitjes: mendoni për një hap të vendosur dhe të ndjeshëm, sesa një lëvizje automatikë për të kaluar nga A në B. Kjo cilësi e rrallë i jep lexuesve ndjenjën se ata po kërcenin pranë Capildeo kur angazhohen me poezinë e tyre.

Megjithatë, ndoshta më domethënësi i karrierës së tyre deri tani, Çmimi Windham-Campbell nuk është aspak njohja e parë letrare e Capildeo. Ata fituan Çmimin Forward në vitin 2016 për “Masa të Ekspatriimit,” të cilën kryetari i gjyqtarëve Malika Booker e quajti “një libër që do të hapësh përjetësisht,” duke shkrirë me sukses vijat midis poezisë dhe prozës. Punimi gjithashtu siguroi një nominim për Çmimin T.S. Eliot atë vit.

Në vitin 2018, Capildeo fituan Çmimin Cholmondeley nga Shoqëria e Autorëve. Ata gjithashtu kanë qenë fitues të disa bursa dhe rezidenca, dhe u zgjodhën si Anëtar i Shoqërisë Mbretërore të Letërsisë në vitin 2019.

Grupet e tjera të Capildeo përfshijnë “Si një Pemë, Duke ecur” (2022), të përzgjedhur për Çmimin Jhalak për Libri i Vitit nga një Shkrimtar i Ngjyrosur; “Utter” (2013); “Venus si një Dhelpër” (2018); dhe “Lëkura Mund të Mbajë” (2019). Siç është përcaktuar nga libri i tyre i parë, “Asnjë Udhëtar Nuk Kthehet” (2003), Capildeo gjithmonë ka qenë i interesuar në kalimin e gjuhëve, duke përfshirë diversitetin gjuhësor me kujtesën emocionale, dhe duke i ankoruar ato në një ndjenjë vendi që tërheq lexuesin. I aftë në një gamë të gjerë zhanresh, ata gjithashtu kanë shkruar disa pjesë të shkëlqyera të jo-fiksionit.

Së fundmi The Guardian i Mbretërisë së Bashkuar ka theksuar koleksionin më të fundit të poezisë të Capildeo, “Polkadot Wounds” (2024), si ndër më të mirët e vitit. Më 6 prill, Bocas Lit Fest njoftoi se oferta më e fundit e Capildeo, e cila lexon si një bisedë me të dashurit e gjallë dhe të ndjerë, ka fituar kategorinë e poezisë të Çmimit vjetor OCM Bocas, çmimin më të shquar letrar të rajonit. Ata tani janë kundër shkrimtarit të prozës Myriam J.A. Chancy dhe shkrimtarit kanadez-trinidadian Dionne Brand për çmimin e përgjithshëm, i cili do të njoftohet në festivalin e vitit 2025, që do të mbahet në Port of Spain nga 1 deri më 4 maj.

“Polkadot Wounds,” shkruan gjykata shkruan, “transformon formën”:

Këtu varri është një shenjtëri, është një lojë, është një strehë bregdetare. Aftësia e Capildeo për të punuar me formën i lejon atyre të luajnë në gjuhë në një mënyrë që krijon hapësira të reja për imagjinatat tona. Këto poezi e bëjnë të duket si një detyrë e lehtë për të mbajtur mijëvjeçarë në një imazh dhe pastaj në një tjetër, duke lëvizur brenda kohës me hijeshi […] Në fakt është një mrekulli që bëhet e mundur vetëm duke sjellë së bashku një thellësi të saktësisë dhe një hapje të tingullit përsëri dhe përsëri derisa rezonanca dhe befasia të zbulojnë lidhjen e tyre.

Është punë si kjo që vazhdon të ndikojë shumë lexues, duke e bërë Capildeo një nga poetët më emocionues të kohës sonë. Siç shkroi përdoruesja e Facebook-ut Christine Roseeta Walker shkroi pasi dëgjoi për çmimin Windham-Campbell të Capildeo, “Urime Anthony Vahni Capildeo për arritjen e një nderi kaq madhështor. Ju e meritoni çdo moment të tij për të qenë një poet dhe njeri shumë i shkëlqyeshëm.”

Shkëlqyes dhe i përulur — në një shkrim për Poetry Nation Review (PNR) të titulluar “Poetika e Ujit,” ata shkruan, “Çdo prej nesh mund të gjejë burimet e poetikës sonë nëse hartojmë përvojën tonë të jetuarit me një mendje të ujit. Të lexosh detin për valë të papritura është një zakon që kam fituar herët dhe natyrshëm, rreth të njëjtës kohë dhe në mënyra të ngjashme me leximin e ‘veshëve të qenit’ në pëlhurën e një fustani të papërshkueshëm.”