Ajo ishte lopë që ndërtuan shkollën tuaj: Revolucioni i Mamës Anna në Malin Meru, Tanzani

Historia e saj është si lokale ashtu edhe universale: Kur gratë pajisen me trajnim, besim dhe mjetet për të arritur sukses, komunitete të tëra lulëzojnë.

Fillimisht publikuar në Global Voices

Mama Anna në shtëpinë e saj në fshatin Mulala, duke balancuar një tufë bananesh në kokë ndërsa mirëpret vizitorët. Foto nga Sydney Leigh Smith. Përdoret me leje.

Majë në pjerrësitë e Malit Meru, në distriktin Arumeru të Tanzanisë, gjendet fshati i qetë Mulala. Me vetëm 2,000 banorë, është e lehtë të mungojë — por pikërisht këtu një grua, e njohur thjesht si Mama Anna, ka ripërcaktuar atë që zhvillimi lokal mund të duket si.

Ajo transformimi i saj nga fermerja e thjeshtë e fasuleve në edukatore dhe sipërmarrëse komunitare filloi me një dhuratë të papritur: një lopë.

“Lotët janë një shpenzim i ujit”

Qumështoret në shtëpinë e Mamës Anna ofrojnë qumështin që përdoret për të bërë djathë për kooperativën e grave. Foto nga Sydney Leigh Smith. Përdorur me leje.

Mama Anna — Anna Pallangyo — është një Meru grua, nëna e gjashtë fëmijëve, dhe një nga 717 gratë në rrjetin e Promovimit të Ndërmarrjeve të Vogla FAIDA. Me vetëm një arsim fillor dhe burime të kufizuara, ajo filloi duke rritur fasuja për të mbështetur familjen e saj. Por fitimet ishin të vogla, dhe ajo kursente atë që mundte, e vendosur të gjejë një mënyrë tjetër.

Kur një punonjës zhvillimi i solli një qengj, ajo nuk ishte e sigurt se çfarë të bënte. “Çfarë mund të bëj me një gombe [qengj]?” ajo pyeti me zë të lartë. Pastaj ajo mësoi të shërbente qumështin.

Çdo ditë, ajo i shërbente familjes dhe miqve të saj qumësht. Kur qumësi filloi të derdhej jashtë, ajo mori një vendim: “Do ta shes maziwa (qumësht).” Çdo mëngjes, ajo ecte poshtë kodrës së gjatë drejt qytetit; çdo pasdite, ajo ngjitej përsëri, monedhat duke u bisedhur në xhepat e saj “si majmunë.”

“Lotët janë një shpenzim i ujit,” tha ajo. “Prandaj unë mbush veten me të qeshura.”

Ndërsa qengji lindi, ajo i kaloi të vegjlit te gratë e tjera. Akti i saj i ndarjes u kthye në një model kooperative në të gjithë fshatin — duke përhapur jo vetëm qengj, por edhe ide.

Nga fasulja te biogazi, qumështi te tregjet

Mama Anna vërejti herët se shumë familje në lagjen Songoro kishin qengj, por mungesa e tokës e bëri zero kullotjen normë. Duke ndjerë një mundësi, ajo filloi të buronte ushqim për kafshët nga shitësit me shumicë në qytetin Arusha dhe ta shiste atë te fqinjët e saj. Për një kohë, ajo ishte furnizuesja e vetme — derisa fqinjët meshkuj u bashkuan në tregti.

Ajo përsëri.

Përmes FAIDA-SEP, ajo u regjistrua në një kurs një-javor për përpunimin e qumështit, duke mësuar të bëjë kos dhe djathë. Kjo i lejoi të ruante qumështin, të stabilizonte shitjet, dhe të gjeneronte të ardhura më të besueshme. Ajo ndoqi një kurs menaxhimi biznesi, shkëmbeu parcelat e fasuleve për lule, dhe instali një njësi biogazi në shtëpi për të ulur punën e brendshme shtëpiake.

Ajo ende organizon vizitat e Shkëmbimit të Teknologjisë të FAIDA-së sot, duke ndarë historinë e saj me gratë nga e gjithë rajoni.

Kur e pyetën çfarë këshille jep për të tjerët, përgjigjja e saj është e thjeshtë: “Durim, vendosmëri, pak imagjinatë — me pak këshillë, gjithmonë shkon shumë larg.”

“Ne do të ndërtojmë një shkollë për fëmijët tanë”

Njerëz duke përgatitur kafe shtëpiake në shtëpinë e Mamës Anna në fshatin Mulala, duke përdorur vegla tradicionale për të bluar fasule të pjekura. Foto nga Sydney Leigh Smith. E përdorur me leje.

Me më shumë qumësht dhe më shumë lopë erdhën më shumë gra, më shumë produkte, dhe më shumë pyetje. “Çfarë mund të bëjmë me të gjitha këto maziwa (qumësht)?” pyetën gratë e tjera. Mama Anna u përgjigj: “Do të bëjmë chizi (djathë).” Ajo shkoi në qytet për të mësuar si, dhe pastaj mësoi gratë atë që kishte mësuar.

Kur djathi filloi të tejkalonte konsumimin lokal, gratë u kthyen përsëri tek ajo: “Çfarë do të bëjmë me të gjithë këtë chizi (djathë)?” Mama Anna kishte një ide tjetër: “Do ta shesim chizi (djathë) tek vizitorët.” Ata ftojnë turistët, hapën një dyqan, dhe filluan të fitojnë të ardhura.

Gratë u kthyen një herë të fundit: “Çfarë do të bëjmë me të gjithë këtë madonge (pará)(money)?” Këtë herë, përgjigjja e Mamës Anna ishte transformuese.

“Ne do të ndërtojmë një skuli (shkollë) për watoto (fëmijët) tanë.”

Dhe ata e bënë. Parashkolla e parë u ngrit nga fitimet e qumështit. Pastaj një shkollë gjimnaziale. Pastaj një shkollë e mesme. Në një vend ku arsimi — veçanërisht për vajzat — dikur ishte jashtë mundësisë, tani ka klasa në kodër, të mbushura me nxënës.

Kur fëmijët falënderuan gratë, Mama Anna qeshi dhe tha, “Mos na falënderoni. Ishte gombe (lopë) ajo që ndërtova shkollën tuaj.”

Një trashëgimi e ndryshimit të udhëhequr nga komuniteti

Sot, Mama Anna është më shumë se një sipërmarrëse e suksesshme — ajo është ndërtuese e së ardhmes. Gratë e Mulalës tani drejtojnë bizneset e tyre të vogla duke prodhuar pleh, mjaltë, kafe dhe qumësht. Shumë prej tyre dikur varen financiarisht nga burrat. Tani ato mbajnë familjet e tyre dhe investojnë në arsim.

Historia e saj është si lokale ashtu edhe universale: kur gratë pajisen me trajnim, besim dhe mjetet për të pasur sukses, komunitete të tëra lulëzojnë.

Vizioni i saj nuk ishte kurrë vetëm për veten. Ai gjithmonë ishte për fëmijët, për gratë pranë saj, dhe për vajzat që hyjnë në një klasë të ndërtuar përmes punës kolektive dhe vendosmërisë së përbashkët.

“Nëse mund ta bëjnë ata? Edhe ti mund ta bësh.”