Rreziqet e pinkwashimit: Pse 'Operacion Sindoor' e Indisë nuk është fitore për feminizmin

Zgjedhja e emrit të operacionit shkaktoi reagime të ndryshme në Indi

Origjinalisht publikuar në Global Voices

Colonel Sofiya Qureshi, duke folur për median mbi Operacionin Sindoor në Qendrën Kombëtare të Mediave, në Nju Delhi më 07 maj 2025. Imazh nga Zyra e Informacionit të Shtypit, Qeveria e Indisë. Pronë Publike.

Në pasqyrën e “Operacioni Sindoor,” emri i dhënë nga qeveria indiane për bombardimin e qëllimeve në Pakistan në natën e 6 majit 2025, shumë nga mediat në Indi janë përqendruar në fitoren e supozuar të barazisë gjinore: gratë oficere ushtarake që drejtojnë sulmin, imazhet e grave të fuqizuara indiane që veshin uniforma, dhe tituj të shkëlqyeshëm për “mbështetjen e kombit për barazinë gjinore dhe vlerën e grave për mbrojtjen kombëtare.” Por poshtë kësaj fasade të progresit gjendet një realitet shumë shqetësues — një që lëvizjet feministe dhe të drejtave shoqërore nuk mund ta lejojnë të injorohet.

Përsëri, Lugina e Kashmirit ka mbajtur peshën e rritjes së militarizimit, me pasoja shkatërruese. Humbja e jetëve civile, shkatërrimi i infrastrukturës lokale, dhe ciklet e thelluara të frikës dhe zhvendosjes janë bërë tragjikisht rutinë. Për dekada, të dy ushtritë indiane dhe pakistaneze janë përqendruar në rajon, duke kthyer Kashmirin në një skenë për performancën nacionaliste, ku kostoja njerëzore ose anashkalohet ose shlyhet plotësisht.

Më 22 prill 2025, një sulm terrorist në një resort turistik në Pahalgam në Kashmir të administruar nga India, çoi në vdekjen e 26 turistëve. Ai u quajt sulmi më vdekjeprurës ndaj civilëve në historinë e fundit të vendit. Njëzet e pesë shtetas indianë dhe një shtetas nepalez u vranë në sulm, të gjithë burrash. Viktimat ishin gjithashtu kryesisht hindu, pasi të mbijetuarit rrëfyen se luftëtarët e armatosur ndanë burrat nga gratë dhe fëmijët, u kërkuan burrave të recitonin vargje islame dhe, nëse nuk i bënin këtë, i qëlluan për shkak të dështimit të tyre.

Fronti i Rezistencës (TRF), i konsideruar si një degë e grupit militant të bazuar në Pakistan Lashkar-e-Taiba, ka marrë përgjegjësinë për sulmin përmes llogarive të tyre në rrjetet sociale. TRF mohoi përgjegjësinë më 26 prill dhe e quajti atë një shkelje kibernetike. India që atëherë akuzoi Pakistanin për mbështetje të militantëve, një akuzë të refuzuar nga Islamabad. Që atëherë, tensionet midis Indisë dhe Pakistanit kanë vazhduar të rriten. Natën e 6 majit, India hodhi raketa që goditën në nëntë vende në Pakistan, me qeverinë indiane që pretendon se kanë synuar kampe terroriste në një mision të quajtur Operacioni Sindoor.

Ceremonia ditore me një parade të sinkronizuar nga ushtarët e Forcës së Sigurisë së Kufirit Indian (BSF) dhe Rangers të Pakistanit në Kufirin Wagha. Imazh nga Flickr nga Joshua Song. (CC BY-NC-ND 2.0)

Simbolika e ‘sindoor’

Zgjedhja e emrit shkaktoi reagime të përziera online ndërmjet grave dhe burrave në Indi. Ndërsa një seksion kritikoi fort emrin si misogjinizm, një simbol i kontrollit patriarkal të përdorur për të justifikuar dhunën ushtarake, një tjetër e lavdëroi atë si një simbol të zemërimit femëror, të pikëllimit të grave që humbën burrat e tyre në sulmin e Pahalgam dhe si një shenjë e fuqisë së grave.

Sindoor është një pluhur i kuq i errët që vishte tradicionalisht gratë e martuara hinduse në veriun e Indisë. Ka shumë simbolika të lidhura me të në rituale dhe kulturë, dhe shpërndarja ose heqja e tij shpesh përdoret në kinematografi për të simbolizuar padrejtësinë ndaj një gruaje. Kur një grua mbetet vejë, ajo zakonisht ndalon ta veshë atë. Duke marrë parasysh vdekjet e burrave hindus në sulmin terrorristik në Pahalgam, ky emër mund të duket i padëmshëm ose madje simbolik i forcës femërore. Por për shumë, është një shenjë e ftohtë e përjashtimit, një përpjekje për të homogenizuar një vizion të ngushtë të feminizmit indian, i rrënjosur në idetë patriarkale të casteve të larta të Indisë veriore. Gjithashtu konsiderohet një simbol patriarkal i martesës që i imponohet shumë grave kundër dëshirës së tyre, një simbol që pritet të bartet për mirëqenien e bashkëshortëve të tyre dhe për të fituar respekt si një grua e martuar në shoqëri, edhe nëse ato nuk duan ta bëjnë këtë. Shpesh shënohet si “detyrë fetare” e gruas, me pohimin se refuzimi i një gruaje për të veshur sindoor tregon tradhti ose se ajo nuk dëshiron të vazhdojë martesën. Kjo nuk është vetëm një normë shoqërore e përhapur në familje — është një narrativë që edhe gjykatat indiane kanë pohuar në vendimet e tyre.

Pamje e një postimi në X nga përdoruesi Wajahat Kazmi që ndan një imazh nga Pakistani duke përdorur simbolikën e sindoor. Përdorim i drejtë.

Sindoori në ilustrim, i ndarë gjerësisht në hapësirat e mediave sociale pakistaneze, përdoret si një simbol i pushtimit. Ushtari pakistanez që përfaqëson shtetin dhe ushtrinë vendos sindoor në një version feminizuar të Indisë, duke nënkuptuar pronësinë, nënshtrimin dhe bashkimin e detyruar. Ky lloj imazhi nuk është thjesht provokues; është një metaforë patriarkale për dominimin, e rrënjosur në maskilizmin ushtarak. Në këtë kornizë, lufta bëhet një pushtim simbolik seksual. Në Pakistan, kjo propagandë synon të projektojë fitore dhe krenari kombëtare duke marrë simbole kulturore nga “armiku” dhe duke i deformuar ato në mjete poshtërimi. Ajo pasqyron të njëjtat taktika që shpesh kritikohen në diskursin nacionalist indian, ku Pakistan është feminizuar, denigruar, dhe bërë objekt i pushtimit. Ky cikël i dehumanizimit të ndërsjellë, i thelluar në simbolikën patriarkale, nuk lë vend për paqe të vërtetë ose dinjitet.

Gratë, simbolet e tyre, dhe trupat e tyre janë vazhdimisht të instrumentalizuara në këtë teatër të nacionalizmit, duke u bërë pa zë, të nënshtruar, ose të poshtëruar ndërsa militarizmi mashkullor shfaq fantazitë e tij për pushtet.

Feminizmi ushtarak dhe iluzioni i barazisë

Shtesë në spektakël janë dy koloneli gra — një prej të cilave është myslimane — të portretizuara si provë e pluralizmit dhe përfshirjes gjinore të Indisë. Peshëdhënia e tyre po përdoret si një armë politike, një mjet për të treguar se ushtria indiane është një barazues i madh ku gjinia dhe feja supozohet se zhduken përballë detyrës kombëtare, kurse, si në të gjitha ushtritë, nuk është. Vetë lufta është një nga mjetet më të forta të patriarkatit, prandaj ajo kurrë nuk mund të jetë feminizuese.

Wing Commander Vyomika Singh informon median për Operacionin Sindoor në Qendrën Kombëtare të Mediave, Nju Delhi, më 07 maj 2025. Imazhi nga Byroja e Informacionit për Shtyp, Qeveria e Indisë. Pronë publike.

Por, siç kanë theksuar shumë feministe për një kohë të gjatë, përfaqësimi vetëm nuk shemb sistemet oppresive. Përkundrazi, ai mund t’i forcojë ato kur përdoret për të pastruar veprimet e dhunshme të shtetit. Në këtë rast, përfshirja e grave (dhe veçanërisht e një gruaje myslimane) përdoret për të maskuar dëmet shumë reale që i shkaktohen komuniteteve të margjinalizuara, si në Kashmir ashtu edhe brenda kufijve të Indisë. Simbolika e pretenduar e operacionit të quajtur “Sindoor” që drejtohet nga dy kolonela indiane, për hakmarrje ndaj burrave që humbën jetën, është krijuar me qëllim për ta paraqitur këtë operacion ushtarak si një histori suksesi feminizmi dhe një simbol i fuqishëm i fuqizimit të grave në Indi. Kjo pamje përdoret taktike për të nxitur krenari tek indianët dhe për të shmangur çdo pyetje në lidhje me veprimet ushtarake vetë dhe ndikimin e tyre.

Pinkwashing militarizmi: Paralele globale

Kjo strategji nuk është aspak e re. Për shembull, ushtria izraelite shpesh ka shfaqur imazhe të ushtarëve LGBTQ+, më së shumti një ushtar mashkull në uniformë duke mbajtur flamurin e krenarisë në sfond të një infrastrukture të shkatërruar, për të pastruar imazhin e saj edhe ndërsa vazhdon sulmet pa ndërprerje ndaj palestinezëve në Gaza dhe Bregun Perëndimor. Këto taktika janë të dizajnuara për të riemëruar okupimin dhe agresionin si progresiv, duke normalizuar dhunën përmes prizmit të vlerave liberale.

Shkrimtari izraelit Leekern postoi në X:

LIRIMIPËRFAQJA E PARË E FLAMURIT TË PARIDIT QË U ngrit në Gaza!

Nën Hamas, të qenit gay do të thotë vdekje. Yoav Atzmoni izraelit donte të dërgonte një mesazh shprese. Shihni historinë e tij më poshtë.

Për komunitetin e fshehtë LGBTQ+ të Gazës: MBANI SHPRESE për një të ardhme ku mund të jetoni dhe të dashuroni pa frikë nga Hamas! pic.twitter.com/9NOGfqhNVQ

— leekern (@leekern13) 12 Nëntor 2023

Feminizmi ndërkërkues ka qenë i qartë në kritikat e tij: narrativat e fuqizimit që mbështeten në pjesëmarrje në dhunë nuk barazohen me lirinë. Drejtësia e vërtetë nuk mund të arrihet thjesht duke ndryshuar fytyrën e shtypjes.

Pse duhet ta shprehim këtë

Ajo që është në rrezik këtu është më shumë se simbolike. Kur gjuha dhe imazhet feministe shfrytëzohen për të justifikuar militarizmin, rrezikojmë të humbasim shikimin e parimeve kryesore të drejtësisë shoqërore: paqe, barazi dhe dinjitet për të gjithë njerëzit. Për ata prej nesh që janë të përkushtuar ndaj një vizioni ndërkërkues të drejtësisë, është thelbësore të rezistojmë këtyre shfrytëzimeve, të qëndrojmë në solidaritet me ata më të prekur nga dhuna shtetërore, dhe të insistojmë që fuqizimi i vërtetë nuk mund të vijë në kurriz të jetës dhe lirisë së të tjerëve.

Si shkrimtarë indianë dhe pakistanezë, njohim nevojën urgjente për t’u kundërpërgjigjur përdorimit cinik të imazheve feministe dhe progresive nga të dy qeveritë tona. Militarizimi — pavarësisht se kush e drejton ose si quhet — kurrë nuk do të jetë rruga drejt drejtësisë.