La sélection: mendoni për Gazan

Në artikullin që kemi publikuar disa ditë më parë për kulturën rave, në lidhje me premierën e Sirat, autori i saj, Cristina Pérez-Ordóñez, fliste për mënyrën se si këto festa vallëzimi me muzikë elektronike kishin, në disa raste, shkuar drejt kërkesave politike. Dhe një nga shembujt që përmendte ishte mbledhjet e paligjshme të rave-uesve në shkretëtirën e Izraelit për të protestuar kundër pushtimit të Palestinës, kryesisht në fillim të shekullit XXI.

Të lexosh këtë me njohuritë që kemi për atë që po ndodh në këtë qershor të vitit 2025 më shkaktoi ndjenja të përziera. Nga një anë, festat tingëllonin, më shumë se të lehta, utopike, diçka naive. Nga ana tjetër, ishte e bukur besimi që kishin disa njerëz se, me muzikë dhe vallëzim, mund të mbroheshin realitete më të drejta. Sepse ne duam një botë tjetër, më të mirë, për të mundësuar, ndër të tjera, të vallëzojmë në të.

Masakra që po ndodh në Gaza pas sulmit tronditës të Hamasit ndaj Izraelit është një ngjarje e tmerrshme. Kemi kaluar muaj duke rishikuar historinë e asaj që ka ndodhur, duke bërë analiza jo vetëm të gjendjes aktuale por edhe duke shqyrtuar gjithçka më të rëndësishme, siç thoshte mësuesja ime në shkollë, shkaqet dhe pasojat e saj. Kemi folur për fillimet e konfliktit palestino-izraelit, për tradhtinë britanike, dhe për si Izraeli ka pushtuar territore gjatë kohës.

Por gjithashtu është e vlefshme të kujtohet se në atë hapësirë që tani është simbol i tmerrit, një tmerr që ka ndryshuar maskën dhe me të cilën kemi lindur të gjithë breza, ka pasur një kohë, jo shumë kohë më parë, kur jeta ishte normale, multikulturore, tolerantë, shumëkëndëshe. E tregon Jorge Ramos Tolosa në një përmbledhje të shkëlqyer për Palestinën e shekullit XIX.

Në një realitet që tashmë ka vrarë më shumë se 55,000 persona, duket e vështirë të mbrosh mendimin se nga jashtë nuk vetëm që duhet të ushqehemi me histori, por edhe me histori, kulturë. Por siç tregoi No Other Land, dokumentari palestino-izraelit fitues i Oscar-it muajin e kaluar, dhënia fytyre dhe rrëfimi njerëzve na afron në mënyrë të pashmangshme me rrethanat e tyre, duke krijuar empati. Na bën të ndiejmë përveç të njohurit. Ka shumë mënyra për t’u arritur aty: nga literatura tek filmi dhe madje edhe në komikë.

Të lidheni me një popull ose kulturë që na është e huaj gjithashtu na çon të kuptojmë rrezikun që përmban shfarosja e trashëgimisë së tyre. Vrasja e banorëve të tyre është e tmerrshme, por shuarja e gjurmëve të së kaluarës së tyre nuk është më pak e tmerrshme. Kjo shkatërron të ardhmen, por edhe të kaluarën, të një grupi njerëzish.

Nuk e di çfarë mund të bëjmë ne këtu për të ndalur mizoritë që po kryhen në Gaza. Por çdo ditë, në momente si këto, kur jam në shtëpi duke shkruar një buletin, nuk mund të shmang dot përpjekjen për ta mbajtur gjithmonë në mendje atë që ndodh; ta mos e harroj, dhe të bëj gjithçka që është e mundur që të mos harrohet.