Pamje nga The Hill: Fjalimi i Albanese në Curtin bëhet loja më e fundit politike në debatin mbi marrëdhëniet me SHBA-të

Anthony Albanese duket se gjendet në vështirësi sa herë që flitet për marrëdhëniet mes Australisë dhe SHBA-së.

Pas dështimit në G7, ai është vazhdimisht i ndjekur – përmes irritimit të tij të dukshëm – nga gazetarë që e pyesin kur do të ketë takimin e tij të parë ballë për ballë me Donald Trump. Është një pyetje që deri tani nuk ka qenë në gjendje ta përgjigjet, ndërsa po përgatitet për takimin e tij të katërt me liderin kinez Xi Jinping.

Nuk ka asnjë takim të planifikuar në Uashington, kështu që Albanese flet vetëm për rastet e ndryshme kur rrugët e tyre pritet të kryqëzohen. Rasti i ardhshëm është Quad në Indi më vonë këtë vit (nuk ka datë të caktuar).

Afati i Trump për marrëveshje mbi tarifat e tij është tani zhvendosur nga kjo javë në 1 gusht. Pavarësisht muajve të negociatave, qeveria (deri tani) nuk pret të marrë ndonjë koncesion mbi tarifat e rënda prej 50% për çelik dhe alumini, as mbi tarifën e përgjithshme prej 10%. Kjo do të sjellë një rreth të ri kritikash se qeveria nuk ka qenë në gjendje të shfrytëzojë avantazhet e Australisë mbi minerale kritike me administratën Trump.

Dhe tani kryeministri ka shkaktuar polemika me fjalimin e tij John Curtin, të mbajtur të shtunën në mbrëmje.

Curtin është në kulmin e panteonit të heronjve të Partisë Laburiste, dhe përgjithësisht konsiderohet si një nga kryeministrat më të mëdhenj të Australisë, nga shumë si më i miri. Kryeministrat laburistë shpesh i nderojnë. (Bob Hawke dhe Paul Keating kishin një grindje të madhe pasi Hawke konsideroi se Keating e kishte nënçmuar kujtimin e Curtin).

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Curtin u ngrit me guxim kundër Kryeministrit britanik Winston Churchill për të insistuar që trupat australianë të ktheheshin në shtëpi, në vend që të devijoheshin drejt Birmanisë siç donte Churchill. Dhe në ato ditë të errëta të luftës, Curtin dramatikisht “u drejtua drejt Amerikës” për sigurinë e Australisë.

Në fjalimin e së shtunës, Albanese e portretizoi kursin e Curtin si një shembull të Partisë Laburiste duke ndërtuar një politikë të jashtme të pavarur, dhe u identifikua me të.

Ai tha se Curtin ishte “themeli” i aleancës Australia-SHBA (kontestohet nga ata që datojnë aleancën nga vitet e Menzies, kur u nënshkrua ANZUS).

Albanese tha se “deklarata e famshme e Curtin se Australia ‘kishte shikuar drejt Amerikës’ ishte shumë më tepër se ideja e shkëmbimit të një garantuesi strategjik për një tjetër.”

“Ajo ishte një njohje se fatet e Australisë do të vendosen në rajonin tonë.

“Kjo pasoi vendimin që Curtin kishte marrë në vitin 1941 që Australisë t’i jepet vetë deklarata e luftës me Japoninë.

“Duke folur për veten tonë, si një komb sovran.”

“Na duhej një politikë e jashtme australiane e bazuar në realitetin strategjik, jo e lidhur me traditën.”

“Prandaj e kujtojmë Curtin jo vetëm sepse ai shikonte drejt Amerikës. E nderojmë atë sepse ai foli për Australinë.

“Për Australinë dhe për Partinë Laburiste, kjo pavarësi kurrë nuk ka kuptuar izolacionizëm, Zgjedhja e rrugës sonë nuk do të thotë të shkojmë vetëm,” tha Albanese.

Biografi i Curtin, John Edwards, duke shkruar në The Interpreter të Institutit Lowy, thotë se fjalimi i Albanese “pozicionon me mjeshtëri Australinë për një kohë sfiduese në politikën e jashtme.”

“Fjalimi i Albanese konfirmon se në konkurencën midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, Australia do të veprojë në interesat e saj.”

Edwards vendos kërkesën e dhjetorit 1941 për SHBA-në në një sfond të veçantë. Konteksti i artikullit ishte një takim që po zhvillohej atëherë në Uashington midis Churchill dhe Presidentit Roosevelt.

Churchill ishte i shqetësuar që SHBA të mos shpërqendrohej nga konflikti evropian nga lufta në Paqësor. “Akti i Curtin ishte një kërkesë për Australinë – jo për Mbretërinë e Bashkuar – që të jetë partneri kryesor i Amerikës në luftën kundër Japonisë,” shkruan Edwards.

Të tjerë, përfshirë redaktorin e jashtëm të Australianit Greg Sheridan, kanë akuzuar Albanese për përfaqësim të gabuar të historisë.

Por përveç detajeve të argumentit historik, koha, theksi dhe konteksti i deklaratave të Albanese janë ato që janë të rëndësishme.

Sheridan shkruan, “Kush në tokë është Albanese duke dërguar mesazh në këtë fjalim? Sepse duke sugjeruar një distancë më të madhe strategjike të Australisë nga SHBA, do të mirëpritet në Pekin”.

Ish-ambasadori në SHBA, Arthur Sinodinos (një emër i emëruar nga qeveria liberale por zakonisht objektiv në vëzhimet e tij), tha se fjalimi tregoi mbështetjen bipartizan për aleancën.

Por “meqenëse konteksti i marrëdhënieve Australi-SHBA aktualisht është i ndërlikuar, fjalimi do të kërkojë shpjegim të kujdesshëm për miqtë tanë amerikanë për të shmangur keqkuptimin që u krijua se fjalimi do të ishte një deklaratë pavarësie nga SHBA,” tha Sinodinos.

Një detyrë interpretimi që, me shumë mundësi, do të bjerë pjesërisht tek ambasadori Kevin Rudd.

Nëse fjalimi do të kërkojë “shpjegim të kujdesshëm”, sa më shumë duhet të jetë i kujdesshëm kryeministri në atë që do të thotë në Kinë javën e ardhshme dhe mesazhet që dërgon indirekt në Uashington?

Të gjitha këto shërbejnë për të forcuar rëndësinë e takimit të Albanese me presidentin sa më shpejt të jetë e mundur. Sa më shumë kohë kalon, aq më shumë duhet të pastrohet mjegulla nga marrëdhëniet.