Premtimet e Britanisë së Madhe dhe Francës nuk ndalojnë bombardimin e Gazës nga Netanyahu – por Donald Trump ose ushtria izraelite mund të ndikojnë

Keir Starmer thotë se përveçse ka një armëpushim dhe një proces paqeje që çon në një zgjidhje me dy shtete, Britania do të njohë shtetin e Palestinës në OKB në shtator. Kryeministri britanik po ndjek një premtim të ngjashëm, edhe pse pa kushte, nga presidenti francez, Emmanuel Macron.

Ata po reagojnë ndaj asaj që Starmer e quajti si “situatë e papërballueshme” në Gaza. Në Skoci, Donald Trump gjithashtu është ankuar për katastrofën humanitare të njerëzve që urëjnë në Gaza, duke thënë: “Duhet t’i ushqejmë fëmijët.”

A do të thotë kjo se politikanët perëndimorë janë përfundimisht të gatshëm të veprojnë? Më shumë se e mundshme. A do të ketë ndonjë efekt të dukshëm tek Benjamin Netanyahu? Dyshoj.

Trump duket se ende beson në Netanyahu për të ushqyer popullin e Gazës, ose kështu i tha gazetarëve ndërsa po kthehej nga fundjava e tij e “diplomacisë me golf kartel” më 29 korrik. Dhe për sa kohë që presidenti i SHBA-ve mbështet Netanyahu, kryeministri izraelit mund të veprojë me pak kufizime.

E vërtetë, reagimi ndërkombëtar i fuqishëm ndaj krizës së ushqimit në Gaza ka pasur fund fare ndikim. Por reagimi izraelit deri tani ka qenë kryesisht simbolik.

Ai përfshinte shpërndarje ajrore të ndihmës nga Izraeli dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, dhe disa pauza “taktiqe” ose “njerëzore” në sulmin në pjesë të Gaze për të lejuar dorëzimin e ndihmës. Shpërndarjet ajrore janë të mira për publicitet, por sasia e ndihmës që ato vërtetë dorëzojnë është shumë e vogël dhe jashtëzakonisht e shtrenjtë.

Si arritëm në këtë pikë? Faza aktuale e konfliktit filloi në mes të marsit, kur qeveria izraelite filloi të bllokonte të gjitha ndihmat në Gaze.

Kjo zgjati dy muaj deri sa disa dërgesa u lejuan. Gjatë javëve të fundit, një mesatare prej rreth 70 kamionësh në ditë kanë kaluar kufirin. Por realiteti është duhen 500-600 kamionë në ditë për të mbështetur dhe rikuperuar shëndetin e 2 milionë njerëzve.

Ndërkohë, më shumë se 1,000 palestinezë janë vrarë – kryesisht të qëlluar – që nga maji gjatë përpjekjeve për të marrë ushqim në njërën nga katër vendet e shpërndarjes të mbingarkuara të drejtuara nga Fondacioni Humanitar i Gazës (GHF), i mbështetur nga SHBA. Para se të zëvendësohej nga sistemi i GHF-së, agjencitë e OKB-së drejtonin 400 pika shpërndarjeje në gjithë territorin.

Ajo që pushimet ditore në disa zona, që filluan më 27 korrik, në fakt përfaqëson është shumë larg të qartë, duke qenë se luftimet vazhdojnë në pjesën më të madhe të Gazës. Nuk ka shumë shenja që qeveria e Netanyahu dëshiron një fund të hershëm të luftës. Sipas saj, vetëm mund të ketë paqe kur të gjitha pengjet të kthehen dhe Hamas të shkatërrohet.

Por Hamas po dëshmohet shumë më i vendosur se sa pritej. Jeta e saj është pak më pak se e jashtëzakonshme duke marrë parasysh forcën e madhe që izraelitët kanë përdorur për ta shkatërruar atë.

Prioriteti i zakonshëm ushtarak izraelit në trajtimin e një kryengritjeje është të ndjekë atë që njihet në mënyrë kolokuale si “doktrina Dahiya”. Nëse një kryengritje nuk mund të trajtohet pa viktima të rënda, atëherë Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) drejtojnë operacionet e tyre ndaj infrastrukturës civile dhe popullatës së përgjithshme për të minuar mbështetjen për kryengritësit.

Takti është ashtuquajtur sepse u zhvillua si një mënyrë për të trajtuar një fortesë Hezbollah në lagjen Dahiya të perëndimit të Bejrutit në vitin 1982. Reduktimi i shumë pjesëve të Gazës në rrënoja po e çon doktrinën në ekstreme, por ajo po dështon – Hamas është akoma aty.

Kjo është raportuar si njohuri e zakonshme në rrethet e IDF-së, por rrallëherë pranohet publikisht. Një përjashtim i dukshëm është oficeri i lartë i pensionuar i IDF-së, Major-General Itzhak Brik.

Vështrimi i publikuar i Brikut është se Hamas tashmë ka zëvendësuar mijëra viktima të saj me rekrutë të rinj. Ata mund të mos jenë të trajnuar në kuptimin tradicional, por ata kanë mësuar zanatin e tyre duke mbijetuar në një zonë lufte dhe duke parë shumë nga miqtë dhe familjarët e tyre të vrarë dhe të plagosur.

Asnjë fund në shikim

Kërkesat e Izraelit mund të jenë që ai do të përfundojë luftën nëse Hamas dorëzohet dhe çarmatoset, pastaj shkon në mërgim. Problemi me këtë është se Hamas nuk mendon se Izraeli do të përfundojë luftën.

Në vend të kësaj, ajo beson se Gaza do të pastrohet me forcë dhe do të ri-jetësohet, dhe Bregu Perëndimor i okupuar do të shohë një rritje të madhe të vendbanuesve. Në këtë skenar, një zgjidhje me dy shtete do të ishte një ëndërr e kotë, dhe Izraeli do të ishte superfuqia rajonale në gjendje të ngrihet ndaj çdo sfide të ardhshme.

Pra, a ekziston ndonjë shans që Izraeli të detyrohet të bëjë kompromis, të pranojë një armëpushje të monitoruar nga OKB-ja dhe të kërkojë një zgjidhje të negociuar? Presioni politik ndërkombëtar padyshim po rritet, veçanërisht potenciali njohje zyrtare e shtetit të Palestinës nga Mbretëria e Bashkuar dhe Franca.

Por në të dy rastet, kushtet për rrugën drejt paqes janë të tilla që ato janë në fakt të papërfillshme. Macron parashikon një “Palestinë të demilitarizuar” që jeton pranë Izraelit. Starmer ka kërkuar që Hamas të çarmatoset dhe të mos luajë rol në qeverisjen e ardhshme të Palestinës. Asnjë plan nuk ka shanse të vogla për të filluar.

Në çdo rast, pa mbështetjen e plotë të Trumpit, kjo do të thoshte shumë pak. Sanksionet ekonomike dhe shoqërore nga një shtet ose grup do të kishin pak ndikim sepse gjithmonë do të ekzistonin shtete ose organizata që mbështesin mjaftueshëm Izraelin për t’i shmangur ato.

Na mbeten dy rrugë të mundshme për një pajtim. Një është që Trump është mjaftueshëm i motivuar për të insistuar që Netanyahu të negociojë.

Kjo është e pakëndshme, përveç nëse presidenti i SHBA-së ndonjë mënyrë kupton se reputacioni i tij po dëmtohet. Edhe atëherë, ndikimi i lobit izraelit në SHBA, veçanërisht mbështetja për Izraelin nga dhjetëra miliona kinezë të krishterë, është i fuqishëm.

Rruga tjetër për një marrëveshje paqeje është nëse lufta është duke u bërë problematike për ushtrinë izraelite. Nëse më shumë prej kryeoficerëve të IDF-së e kuptojnë se kjo luftë, që nga fillimi, gjithmonë do të ishte e pamundur për t'u fituar, kjo mund të shtyjë konfliktin në drejtimin e një pajtimi.

Merr lajmet e tua nga ekspertë të vërtetë, drejtpërdrejt në kutinë tënde postare. Regjistrohu në buletinin tonë të përditshëm për të marrë të gjitha mbulimet më të fundit të The Conversation UK për lajme dhe kërkime, nga politika dhe biznesi deri te artet dhe shkenca.