Qfar na tregon qasja e mbrojtjes 'Nato-para' e Britanisë së Madhe në një botë të paqëndrueshme

Që nga fundi i Luftës së Ftohtë, rëndësia e Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO) është rregullisht përballur me pyetje. Edhe nga udhëheqësit e saj më të shquar. Anëtarët e saj, prandaj, e shohin të nevojshme të kujtojnë njëri-tjetrin dhe botën për vlerën e saj herë pas here.

Shembulli më i fundit i kësaj është rishikimi strategjik i mbrojtjes të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar, i cili njofton një pozicion “NATO-i i pari”.

NATO është qenë prej kohësh një gur themeli i politikave të jashtme, mbrojtjes dhe sigurisë së Mbretërisë së Bashkuar. Por kjo shënon një prioritizim veçanërisht të ashpër të organizatës. Ajo vjen vetëm disa vite pasi qeveria e Boris Johnson filloi tërheqjen të politikave të jashtme dhe mbrojtjes së vendit drejt Indo-Paqësorit.

Ai na tregon shumë rreth mënyrës se si administrata e Keir Starmer-it sheh vendin në botë në një epokë të paqëndrueshme: si një aleat ndikues i SHBA-së dhe një partner i besueshëm i fuqive evropiane, të etur për të ruajtur ndikimin rajonal dhe global.

Nënshkruar në vitin 1949, Traktati i Veriut traktat i përkushtoi 12 anëtarët e tij fillestarë për siguri kolektive: një sulm ndaj njërit do të ishte sulm ndaj të gjithëve. Në hijen e Luftës së Dytë Botërore, NATO shkoi më tej se sa Kombet e Bashkuara të sapoformuara në angazhimet e saj për mbrojtje dhe siguri. Ajo bashkoi një përzierje disi eklektike të shteteve që shtriheshin përgjatë Atlantikut, nga gjigantët e Amerikës së Veriut SHBA dhe Kanadaja deri te Islanda dhe Luksemburgu të vogël, diktatura e Portugalisë së Salazar-it dhe demokracitë e Norvegjisë dhe Belgjikës.

Pjesëmarrja e Mbretërisë së Bashkuar ishte kryesisht parashikuar nëpërmjet një parlamenti entuziast. Winston Churchill, atëherë lider i opozitës, lavdëroi këtë “asociacion fraternal”. Sekretari i jashtëm, Ernest Bevin, festoi komunitetin e interesit [dhe] bashkëpunimin me njerëz me mendësi të ngjashme". Politikanët britanikë e shihnin NATO-n si një mjet për t’u lidhur veçanërisht me SHBA-në dhe Kanadanë.

Dëshironi më shumë informacion politik nga ekspertë akademikë? Çdo javë, ju sjellim analiza të informuara të zhvillimeve në qeveri dhe verifikojmë pretendimet që bëhen.

Regjistrohuni për buletinin tonë politikë javore, që dërgohet çdo të premte.

Gjuha në atë kohë gjithashtu pasqyronte përkufizimin e Bashkimit Sovjetik si një kërcënim për sigurinë evropiane. Edhe pse Britania e Madhe mirëpriti NATO-n si një organizatë liberale demokratike e dominuar nga popujt anglishtfolës, qëllimi kryesor i saj gjithmonë ishte të vepronte si një peshë strategjike kundër ndikimit dhe përparimit të Bashkimit Sovjetik në Evropë. Prandaj pretendimi për papërfillshmëri të NATO-s në vitet 1990 pas luftës së ftohtë, dhe rëndësia e saj e ripërtërirë sot përballë agresionit rus.

Si gjithmonë me politikat e jashtme dhe mbrojtjen e Britanisë së Madhe, marrëdhënia me SHBA-në është thelbësore. Pozicioni i Britanisë së Madhe përpara NATO-s nuk është përjashtim. Starmer qartë beson se mund të ndërtojë një marrëdhënie të punës me presidentin amerikan. Edhe pse duket larg bashkëpunëtorëve natyralë (edhe pse asnjëherë nuk ishin John F. Kennedy dhe Harold Macmillan ose, pa marrë parasysh politikën, Ronald Reagan dhe Margaret Thatcher), Donald Trump duket i papërballueshëm nga Starmer-i i qetë dhe i matur.

Mendimi brenda rrethit të politikës së jashtme të Starmer-it mund të jetë se një deklaratë e zëshme dhe e paqartë e angazhimit të Britanisë së Madhe ndaj NATO-s mund të ndihmojë të bindë Trump-in të qëndrojë në rrugën e organizatës që ai shpesh e ka kërcënuar të tërheqë SHBA-në.

Nëse, nga ana tjetër, Starmer dhe të tjerë janë më pesimistë dhe frikësohen se Trump do të përmbushë kërcënimet e tij, NATO-ja mbetet qartë një propozim tërheqës në aspektin e politikës së mbrojtjes së Britanisë së Madhe. Ndërsa ajo angazhon Britaninë e Madhe për mbrojtjen e, për shembull, vendeve baltike dhe Finlandës, në të njëjtën kohë, NATO-ja vendos Britaninë e Madhe në hap me fuqinë bërthamore, Francën, si dhe me fuqinë ushtarake në rritje të Gjermanisë dhe të tjerë të rëndësishëm si Turqia. Në kohë të pasigura, aleatët e tillë janë të vlefshëm.

Ndikimi global

Madje edhe para Brexit, një frikë për humbjen e ndikimit global dhe rajonal ka ndjekur çdo qeveri britanike që nga 1945.

Pyetja mbi mençurinë e largimit nga BE vazhdon të jetë një tabu në Westminster. Megjithatë, dikush mund t’ia falë qeverisë së re Laburiste ndjenjën e ftohtësisë së izolimit ndërsa Trump është në Shtëpinë e Bardhë dhe Rusia kërcënon kontinentin. NATO gjithashtu përfaqëson një mundësi të vlefshme për të ruajtur ndikimin rajonal dhe global. Vëreje gjuhën në hyrjen e Starmer-it në raport kur ai i referohet dëshirës për të “udhëhequr në NATO”.

Ndërsa fuqitë koloniale evropiane të tjetra që u dëbuan pas 1945-ës gjetën ndikim përmes Francophonie ose duke u bërë forca kryesore civile në atë që u bë BE-ja, Britania e Madhe kishte Komonuelthin dhe NATO-n. Këto ishin përfaqësuesit kryesorë për ndikimin kolonial të humbur, edhe gjatë periudhës së gjatë të ndërprerjes së BE-së.

Pa EU-së dhe me një Bashkësi më të trazuar, NATO është edhe më e rëndësishme. Edhe pse presidenti i Francës Emmanuel Macron është i përgjithshëm entuziast për NATO-n, ekziston një histori e ambivalencës franceze. Britania e Madhe mund të bëjë pretendimin për të qenë më i palëkundur në përkushtim nga të gjithë anëtarët më të mëdhenj evropianë.

Ky përkushtim i ri ndaj NATO-s nga qeveria e Britanisë së Madhe është në përputhje me prioritetin historik të organizatës nga administratat e mëparshme. Diferenca këtu është urgjenca e kontekstit: Evropa përballet me një kërcënim ushtarak pa precedent, ndërsa presidenti i SHBA-së është i paparashikueshëm dhe i dyshimtë në qëndrimin e tij ndaj mbrojtjes kontinentale.

Qëndrimi i parë i NATO-s është një njohje e realiteteve të errëta, strategjike dhe gjithashtu një “Hail Mary”, si pragmatike ashtu edhe shpresëdhënëse. Britania e Madhe nuk është e vetme në shpresën e dëshpëruar për të mbajtur të gjallë angazhimin e SHBA-së për sigurinë evropiane. Përkushtimi i rishikimit strategjik për një politikë të parë NATO mund të ndihmojë – të paktën, ai tregon një administratë britanike e cila dëshiron të maksimizojë ndikimin e saj dhe të ruajë lidhje të forta me aleatët evropianë.