Roli kyç i grave vullnetare në spitalet e Ukrainës

Dans Citoyennes soignantes. Guerres, femmes et fabrique du commun en Ukraine, që sapo është botuar në botimet e Maison des sciences de l’homme, Ioulia Shukan, drejtoreshë studimesh në EHESS, e lidhur me Qendrën e Studimeve Ruse, Kaukaziane, Evropiane Lindore dhe Centralaziatike (Cercerc), tregon hetimin e saj etnografik afatgjatë (2014-2022) mbi angazhimin e shtatë grave ukrainase që vendosën, që nga fillimi i luftës së shkaktuar nga Rusia në vitin 2014 dhe e kufizuar atëherë në lindje të Ukrainës, të punojnë vullnetarisht në qendrën spitalore mjekësore ushtarake të Kharkiv. Qyteti i dytë më i madh i vendit është i vendosur vetëm disa dhjetëra kilometra larg kufirit rus. Të plagosurit vijnë që nga viti 2014, dhe edhe më shumë që nga pushtimi masiv i nisur në shkurt të vitit 2022. Një libër thelbësor për të kuptuar shoqërinë ukrainase dhe qëndrueshmërinë e lidhjeve shoqërore që e mbështesin deri më sot përballë vështirësive. Ekstrakte.

Është në Kharkiv, në verilindje të Ukrainës, rreth dyzet kilometra larg kufirit me Rusinë, që Oksana, 56 vjeçe, gruaja në shtëpi [që kujdesej që nga viti 2014 për të plagosurit ushtarakë të trajtuar në spitalin e ushtrisë në Kharkiv], përballon provën e pushtimit ushtarak masiv të 24 shkurtit 2022. "Jam përgatitur për këtë luftë, më shpjegon ajo. Që nga viti 2014, e përjetoja atë çdo ditë dhe e dija se çfarë do të thoshte lufta. Dija që Rusia do të sulmonte direkt Ukrainën një ditë. Madje prisja atë. Kur në mëngjesin e 24 shkurtit dëgjova zërin e shpërthimeve, nuk ndjeva as goditje as frikë. Nuk pata kohë të ndjeja këto emocione. Telefoi im filloi të trokiste. [...] Shumë shpejt, u koordinova me të tjerë për të gjetur pajisje të lehta për luftëtarët tanë që ishin përfshirë në mbrojtjen e Kharkiv. Vazhdova të bëja atë që dija të bëja dhe atë që kam bërë këto nëntë vitet e fundit."

Nadia, 44 vjeçe, nëna në shtëpi, përjeton fillimet e pushtimit ushtarak rus në Otchakiv, qytet-ndërtesë të Marinës Kombëtare në rajonin e Mykolaivit, në jug të Ukrainës. Ajo jeton aty që dy vjet me burrin e saj Volodymyr, ushtar në Forcat e Armatosura të Ukrainës (FAU), të cilin e takoi në vitin 2016 në spitalin e ushtrisë në Kharkiv. Për të parandaluar rrezikun e rifillimit të luftës, Volodymyr dhe Nadia hartojnë një plan. Ai duhet të mbetet natyrshëm aty me njësinë e tij të marinës së blinduar. Ajo duhet të marrë fëmijët – Macha, 16 vjeçe, dhe Hanna, 3 vjeçe – dhe të kërkojë strehë në Sllovaki, në shtëpinë e fshatit të një shoku të çiftit.

Më 24 shkurt 2022, në orën 7:45 të mëngjesit, drejtoria e Marinës dhe porti ushtarak i Otchakivit janë objektiva të sulmeve ajrore. Sulmi shkatërron infrastrukturën ushtarake portuale, duke shkaktuar disa të vdekur dhe dhjetëra të plagosur ndërmjet ushtarëve. Nadia kap valixhen e alarmit të përgatitur paraprakisht, që përmban gjithçka të nevojshme për një ikje urgjente (dokumenti identifikues, uji, ushqimet, disa rroba), dhe largohet nga qyteti me vajzat e saj. Pasi arrijnë në Sllovaki, ajo angazhohet në ndihmën e refugjatëve të tjerë ukrainas dhe mbledh fonde, në paralel, për blerjen e pajisjeve të lehta për njësinë ushtarake të Volodymyrit.

Anna, 45 vjeç, punonjëse e shoqatës humanitare Proliska, përjeton sulmin ushtarak rus kundër Ukrainës në Donbass, në lindje të vendit, një qendër, që nga pranvera e vitit 2014, e një konflikti të armatosur që përplaset midis Kievit dhe Moskës dhe projekteve të saj separatiste pro-ruse të republikave të shpallura vetë, Donetsk (DNR) dhe Luhansk (LNR):

« Situata pranë frontit është përkeqësuar shumë rreth dhjetë ditë para pushtimit. Rindërtuan sulmet e rregullta me artileri të rëndë. Diçka eksplozive ndodhte në ajër. Në mëngjesin e 24 shkurtit, kur u zgova me zhurmën e gërshërave në Bakhmut, kuptova menjëherë se ajo që kishim frikë kishte ndodhur. Ne nisëm evakuimin e personelit tonë në Uzhorod, në Transcarpati. Gjatë gjithë kohës, telefoni im nuk ndalonte së tingëlluari. Miqtë luftëtarë që takova në spitalin e Kharkiv ose në Donbass thërrisnin për të marrë lajmet e mia. Mes veteranëve, shumë më njoftonin se po rikthenin armët.»

Këtu në Kiev, Olena, 49 vjeçe, gruaja e shtëpisë, përjetoi ditët e para të pushtimit rus. Ajo u zhvendos në pranverën e vitit 2021 me vajzën e saj Taisia, 17 vjeçe, dhe bashkëshortin Yuriy, ushtar i kontratës së FAU-së:

« Në mëngjesin e 24 shkurtit, u zgjuam me zhurmën e shpërthimeve. Menjëherë kuptuam çfarë kishte ndodhur. Ishim të sigurt se herët a vonë Rusia do të rifillonte luftën, pa ditur saktësisht ku dhe kur. Yuriy menjëherë telefonoi vëllezërit e tij luftëtarë, si ai luftëtarët e luftës në Donbass, për t’u bashkuar nesër me njësinë e tij të vjetër që ishte përfshirë në mbrojtjen e Kharkiv. Unë dhe Taisia vonuam të evakuohemi. Në një moment, u bë mision i pamundur. Nuk mund të gjenim një makinë për të shkuar në stacion. Nuk mund të hipnim në një tren evakuimi. Duhet të prisnim orë nën zhurmën e sirenave të mbrojtjes ajrore, pastaj të shtyheshim. Pas dy përpjekjeve të pasuksesshme, arritëm të iknim së pari për Lviv, pastaj drejt Polonisë dhe prej andej, drejt Tallinit ku na pritën miqtë tanë. »

Yana, 43 vjeçe, këngëtare, jeton në Kharkiv. Si shumë të tjerë që kanë kontakt me botën ushtarake, ajo merr paralajmërime në lidhje me rrezikun e menjëhershëm të një sulmi rus:

« Veteranët e shërbimit të inteligjencës ushtarake më kanë paralajmëruar se rusët do të përpiqen të marrin Kharkivin dhe se unë duhet të largohem nga qyteti para datës 15 shkurt. Edhe pse kam pak dyshim për seriozitetin e këtyre informacioneve, vendosa të qëndroj. Në rrethet e miqve të mi, të gjithë bien dakord se, nëse konfliktet rifillojnë në shkallë më të madhe, ato do të mbeten të kufizuara në rajonet e Donetsk dhe Luhansk. Dhe këtë konflikt, e njohim mirë, tashmë. Mos u bëni panik. Në natën nga 23 në 24 shkurt, u shtriva rreth orës 3:30 të mëngjesit dhe madje nuk dëgjova shpërthimet. Vajza ime Polina më zgjoi një orë më vonë me fjalët: “Si është? Po fle, ndërkohë që lufta ka filluar!”. »

Në njëzet minuta, Yana përgatit valixhen e alarmit për të gjithë familjen, por shtyn disa herë nisjen, dhe më pas vendos të qëndrojë. Ajo përfshihet në mobilizimin civil kundër armikut, duke blerë përmes rrjeteve të njohjeve ilaçe nga Vinnytsa, e cila është shpëtuar nga luftimet, dhe organizon transportin e tyre me tren deri në Kharkiv dhe spitalin e saj të ushtrisë. Ajo gjithashtu përgatit paketa individuale për t’u shpërndarë civilëve në lagjet verior-lindore të qytetit, të bombarduar nga ushtria ruse, në një depo logjistike ndihme humanitare të improvizuar nga miqtë.

Yaryna, 43 vjeç, themeluese e asociacionit Vëllazëria e mëshirës ATO/Kharkiv, e specializuar në kujdesin ndaj të plagosurve ushtarakë gjatë luftës së Donbasit, është e paralajmëruar për rrezikun, ashtu si Yana, shumë herët para agresionit rus. Gjithashtu, për të është jashtë diskutimi të largohet nga Kharkivi. E angazhuar që nga viti 2014 në ndihmën ndaj të plagosurve pranë spitalit të ushtrisë së qytetit, ajo e di shumë mirë ku është vendi i saj në këtë fazë të re të luftës. Më 24 shkurt, kur është zgjuar nga zhurma e shpërthimeve, ajo përgatitet shpejt dhe shkon në spital, sikurse pothuajse çdo mëngjes që nga tetë vjet e gjysmë, për të bërë një vlerësim të nevojave dhe për të hartuar një linjë veprimi me personelin mjekësor dhe ushtarak të mbajtur në brendësi.

Nga e hëna deri të premten + të dielën, merrni falas analizat dhe shpjegimet e ekspertëve tanë për një tjetër këndvështrim mbi lajmet. Abonohuni sot!

Këto përvoja […] gjatë fillimit të pushtimit ushtarak të Ukrainës nga Rusia janë të ngjashme me ato të grave dhe burrave ukrainas të tjerë. […] Këto gra kanë jetuar ose jetojnë akoma në Kharkiv, një qytet i madh rusofon në verilindje të Ukrainës, i cili që nga 24 shkurt 2022, ndodhet nën zjarrin e artilerisë ruse. Të gjitha kanë një lidhje të veçantë me spitalin e ushtrisë të Kharkivit, një qendër e madhe mjekësore ushtarake […] e cila që nga fillimet e luftës në Donbasin ukrainas në mes të prillit 2014, është bërë një nga institucionet kryesore të trajtimit mjekësor të të plagosurve ushtarakë.

[…] Gjatë gjithë këtij konflikti të armatosur, këto gra kontribuojnë plotësisht në ndërtimin e së përbashkëtës rreth kujdesit mjekësor për ushtarët, domethënë përpjekjet kolektive për të riparuar gjendjen e mjerueshme të mjekësisë ushtarake për të arritur mirëqenien e përbashkët të kujdesit të vëmendshëm, të plotë, falas dhe në përputhje me sakrificën e luftëtarit.

[…] Përafërsisht nëntë vjet pas fillimit të saj dhe para pushtimit të Ukrainës nga Federata Ruse, lufta në Donbass, e kufizuar në territoret e lindjes së vendit dhe e drejtuar nga profesionistë, është një realitet i largët për një pjesë të madhe të shoqërisë. Megjithatë, ajo mbetet shumë reale për aktorët, individualë dhe kolektivë, të përfshirë në trajtimin e pasojave të saj (vullnetarët, ish-ushtarët, aktivistët e shoqërisë civile), edhe pse për ta ajo është pjesë e rutinave të përditshme. Ky regjistrim i luftës në përditshmëri dhe normalitet është veçanërisht i dukshëm për gratë e Shoqërisë së mëshirës ATO/Kharkiv, të cilat jetojnë vazhdimisht mes luftës dhe paqes.

[…] Si përvojë e socializuar dhe socializues, angazhimi në kujdesin ndaj të plagosurve ushtarakë, që i vendos këto gra, në përditshmëri dhe gjatë shumë viteve, në provë të trupave të plagosur, të mutiluar, të ampute, dhe kështu të dhimbjes, vuajtjeve, madje edhe të vdekjes, sjell gjithashtu ndryshime në aspektet e ndryshme të jetës së tyre (rrethet e të afërmve dhe miqve, sfera sentimentale dhe familjare, bota e punës) dhe gjithashtu transformon subjektivitetin e tyre politik.