Shkatërrimi i një karriere profesionale, forma e re e ngacmimit moral
kërcënimi për shkatërrimin e karrierës profesionale shfaqet nëpërmjet veprimeve të përsëritura, të cilat ndryshojnë shëndetin fizik dhe/ose mendor. Një studim i kryer në më shumë se dhjetë vende analizon mekanizmat e këtij fenomeni të fshehtë, me kode aq implicite sa edhe eksplicite. Çfarë përfundimesh duhet të nxjerrim? Çfarë rekomandimesh duhet t'u jepen viktimave?
Procesi i gjykimi i tre ish-drejtuesve të Ubisoft, të akuzuar kryesisht për ngacmim moral, u mbyll në Bobigny, më 5 qershor dhe vendimi pritet më 2 korrik të ardhshëm. Një ngjarje që ilustron çështjen e ngacmimit moral në vendin e punës.
Ai « shfaqet nëpërmjet veprimeve të përsëritura që kanë për qëllim ose efekt një ulje të kushteve të punës që mund të dëmtojë të drejtat e personit të punësuar në punë dhe dinjitetin e tij, të ndryshojë shëndetin fizik ose mendor të tij ose të rrezikojë të ardhmen e tij profesionale ».
Një fenomen që është ai që shkakton më shumë pasoja të rënda tek individët, në një shkallë më të vogël tek institucionet.
Ky subjekt po bëhet gjithnjë e më i njohur në mjediset organizative. Një nga format e tij nuk është studiuar në mënyrë të pavarur dhe të thelluar: kërcënimi për të shkatërruar karrierën profesionale të të tjerëve.
Përmes një studimi (për botim) cilësor të 26 intervistave me punonjës, të ardhur nga sektori publik ose privat, në Kanada, Francë, Shtetet e Bashkuara, Gjermani, Mbretërinë e Bashkuar, Liban, Egjipt dhe Irak, ne përpiqemi të shpjegojmë mekanizmin e këtij fenomeni.
Me çfarë përfundimesh duhet të nxjerrim? Çfarë ndryshimesh midis vendeve të zhvilluara dhe atyre në zhvillim? Për cilat rekomandime?
Mjedis profesional i pashëndetshëm
Ky abuzim moral bazohet në përdorimin e autoritetit ose të ndikimit për të shkaktuar dëme psikologjike. Qëllimi? Të manipulojë emocionalisht duke kërcënuar shkatërrimin e karrierës së dikujt tjetër, ose të dëmtojë në mënyrë të vërtetë të ardhmen profesionale të viktimës.
Në vitin 2002, shifrat e barometrit kombëtar të ngacmimit në vendin e punës janë frymëzuese: 35% e punonjësve deklarojnë se kanë qenë viktima të ngacmimit në vendin e punës. Disa kategori të punonjësve janë veçanërisht të prekura, kryesisht ata nën 35 vjeç (43%), gratë (38%), edhe pse burrat janë larg nga të shpëtuarit (31%).
Ky sjellje toksike shpesh motivohet nga konflikte personale, frika nga konkurrenca, udhëheqja narcisiste, xhelozia, stigmë ose diskriminimi, siç dëshmon një punonjës i intervistuar:
« Thjesht për shkak të mendimeve të mia politike, më është bërë e qartë se nëse nuk pajtohem me disa pikëpamje, e ardhmja ime në kompani do të jetë e rrezikuar. Është një formë e ngacmimit të fshehtë, ku liria e shprehjes është shtypur nën pretekstin e mbajtjes së një “linje të caktuar”. »
Origjinat e këtij lloji të ngacmimit qëndrojnë në mjedise të pashëndetshme profesionale, ku rregullat janë të paqartë dhe marrëdhëniet janë të tensionuara:
« Ky presion i vazhdueshëm, i shoqëruar me kërcënime, më bëri të kuptoj sa shumë mund të shfaqet ngacmimi në hapësira pune ku mungon komunikimi dhe besimi. »
Këto ambiguësi e menaxhimit mund të krijojë një klimë ku punonjësit mbeten të pasigurët në lidhje me pritshmëritë ndaj tyre, duke shkaktuar tensione, gabime dhe madje konflikte.
Kërcënime të qarta dhe të fshehta
Ky lloj i intimidimit shpesh ushqehet në formën e presioneve psikologjike, manipulimit emocional ose kërcënimeve të fshehta. Shpërndarja e thashethemeve të dëmshme është një nga mjetet më të zakonshme. Ajo synon të dëmtojë reputacionin e viktimës dhe të mbjellë dyshime mbi besueshmërinë e saj. Sabotimi i projekteve kyçe ose heqja e mundësive të rëndësishme është një tjetër taktike, duke i mohuar viktimës mjetet për të demonstruar aftësitë e saj.
« U kuptova shpejt që disa komente dhe sjellje ishin kërcënime të buta kundër karrierës sime. Është një formë presioni insidios që krijon një klimë frike dhe nënshtrimi. »
Lexoni gjithashtu: L’arroseur arrosé: Kur dëshmitarët e denigrimeve në punë e paguajnë autorin e tyre
Vlerësimet profesionale të pjesshme ose të manipuluara mund të dëmtojnë artificialisht performancën e perceptuar të personit të synuar. Ato deformojnë perceptimin e aftësive dhe kontributeve reale të punonjësit, duke ndikuar negativisht në rrugëtimin e tij profesional. Kërcënime të qarta ose të fshehta për shkarkim ose ulje të përfitimeve profesionale shpesh përdoren për të instaluar frikën. Këto metoda shpesh plotësohen me marginalizim shoqëror, duke synuar të izolojnë viktimën nga kolegët e saj.
Cdo të hënë, informacione të dobishme për karrierën tuaj dhe gjithçka që ka të bëjë me jetën e kompanisë (strategji, burime njerëzore, marketing, financa…).
Kantier i përhershëm
Njëkohësisht, këto taktika krijojnë një atmosferë toksike që minon besimin dhe bllokon çdo zhvillim profesional. Kërcënimi më i madh i viktimës mbetet rreziku i njollosjes së reputacionit të saj pas largimit nga puna, veçanërisht tek punëdhënësit potencialë:
« Gjatë mbledhjes ku punëdhënësit më thanë se do të më shkarkonin, pa asnjë provë, u folja për organizatat ku punoj pjesërisht. Menaxherja, plot narcisizëm, mori menjëherë stilolapsin dhe filloi të shkruante emrat e organizatave me një buzëqeshje djallëzore në fytyrë, në një përpjekje të dukshme për të më kërcënuar se do t’i kontaktonte për të më diskredituar. »
Madje edhe të shkojë përtej dëmit profesional… në sferën private. Ngacmimi në punë mund të çojë në kërcënime ligjore.
« Kur ata dështuan të ofronin një provë që dëshmonte se unë kisha shkelur rregullat e punës, ata papritur më njoftuan se një zonjë po ankonte për mua, duke pretenduar se e kam trembur duke folur me të. Kjo është plotësisht e pavërtetë. Pastaj ata sugjeruan fshehtas mundësinë e shkuarjes në gjyq. Edhe pse jam plotësisht i pafajshëm, paraqitja para gjykatës për akuza të rreme ndaj meje mund të çojë në një vendim të padrejtë gjyqësor. Prandaj, vendosa të hesht. Kam ndaluar të pretendoj se jam viktimë e padrejtësisë. »
Shtypja dhe depresioni
Pasojat e kërcënimit për shkatërrimin e karrierës janë serioze dhe të shumta, duke prekur si viktimën ashtu edhe organizatën. Në planin psikologjik, viktima përjeton stres të rëndë, humbje të besimit në vetvete, dhe ndonjëherë edhe probleme emocionale si ankthi ose depresioni. Në aspektin profesional, kjo shtypje mund të çojë në ngadalësim të përparimit në karrierë, madje edhe largim të detyruar ose vullnetar nga pozicioni, ose madje dëmtime në të ardhmen profesionale. Për organizatën, këto sjellje shkaktojnë ulje të produktivitetit të përgjithshëm, rritje të turnover dhe vështirësi në mbajtjen ose tërheqjen e talenteve; gjë që dëmton reputacionin dhe performancën e saj.
« Ata ndoqën faqen time në LinkedIn për të ditur ku do të punoja, për të shkatërruar karrierën time. Janë vërtet të egër. Nuk kam bërë asnjë gabim. Problemi është se unë jam në mosmarrëveshje me ta për çështje politike dhe fetare. »
Pasojat për punonjësit në vendet e zhvilluara – Kanada, Francë, Shtetet e Bashkuara, Gjermani, Mbretëria e Bashkuar – janë zakonisht më të lehta se në vendet në zhvillim – Liban, Egjipt dhe Irak. Për shkak të sistemeve sociale dhe ekonomike më të qëndrueshme, punëtorët në vendet e zhvilluara mund të përfitojnë nga përfitimet e papunësisë dhe rrjetet e mbështetjes për t'i ndihmuar ata të kalojnë largimin nga puna, për shembull.
Reagimi i viktimës
Reagimet e viktimës ndryshojnë në varësi të personalitetit të saj, rrjetit të mbështetjes dhe rrethanave shoqërore dhe profesionale. Disa mund të marrin masa të drejtpërdrejta, ndërsa të tjerë preferojnë shmangien ose dorëzimin.
« Nuk kam mbajtur kurrë heshtjen. E kam përballuar dhe i kam thënë se ishte një kërcënim dhe një përpjekje manipulimi që nuk do ta pranoja. »
Dallimet midis vendeve në zhvillim dhe vendeve të zhvilluara janë të shumta. Drejtësia në vendet e zhvilluara është më e sigurt dhe më e lehtë nëse një punonjës përballet me trajtime të këqija në punë. Disa punonjës mund ta shndërrojnë kërcënimin në mundësi duke kërkuar një punë më të mirë ose duke u bërë sipërmarrës.
Kushtet organizative, të tilla si kultura e kompanisë dhe politikat për menaxhimin e konflikteve, luajnë gjithashtu një rol thelbësor në mënyrën se si viktima reagon dhe përshtatet me këtë formë të ngacmimit.
Për të shuar këtë formë të ngacmimit, organizatat duhet të krijojnë një kulturë respekti dhe bashkëpunimi, të vendosin politika të qarta kundër ngacmimit dhe të ofrojnë kanale të sigurta për raportim për punonjësit.
Studimi ynë jep disa rekomandime për viktimën: qetësohuni, vlerësoni situatën, dokumentoni gjithçka, komunikoni, kërkoni mbështetje, mendoni për veprime ligjore, përqendrohuni te puna juaj, praktikoni aktivitete që ju ndihmojnë të menaxhoni stresin dhe planifikoni të ardhmen tuaj.
Informacion mbi burimin dhe përkthimin
Ky artikull është përkthyer automatikisht në shqip duke përdorur teknologjinë e avancuar të inteligjencës artificiale.
Burimi origjinal: theconversation.com