Testi gjenetik i detyrueshëm për gratë në konkurrencat e elitës së atletikës ndërkombëtare është i gabuar

I presidenti i World Athletics, Sebastian Coe, njoftoi kohët e fundit një rregull të ri për gratë atletë, duke kërkuar testet gjenetike të detyrueshme për të verifikuar gjininë e tyre biologjike.

Ky test duhet të kryhet nëse atletët dëshirojnë të konkurrojnë në Kampionatin Botëror të Atletikës në shtator, në Tokio.

World Athletics njoftoi se të gjithë atletët që konkurrojnë si gra duhet të bëjnë një test të gjene SRY për të identifikuar praninë e një kromozomi Y mashkullor.

Çdo atletë që testi i saj tregon praninë e gjene SRY do të jetë e ndaluar të konkurrojë në kategorinë femërore në ngjarje të nivelit të lartë.

Coe tha se vendimi u mor për të siguruar “integritetin e sportit femëror” me World Athletics duke theksuar:

Gjeni SRY është një zëvendësues i besueshëm për të përcaktuar gjininë biologjike.

Ky është një argument shumë i thjeshtëzuar, dhe që shkenca nuk e mbështet. Mund ta them këtë me njohuri të arsyeshme, pasi që prej 35 vjetësh po kërkoj këtë dhe gjenet e tjera të nevojshme për zhvillimin e testikujve, dhe isha zbuluesi i gjene SRY në kromozomin Y njerëzor, në vitin 1990.

Një hyrje e shkurtër mbi zhvillimin e testikujve dhe vezorëve

Nëse një embrion njerëzor ka kromozome XY, atëherë, pas gjashtë javësh zhvillimi, gjeni SRY në kromozomin Y aktivizon një seri ngjarjesh që përfshijnë rreth 30 gjene të ndryshme që çojnë në formimin e testikujve.

Në terma më të thjeshtë, testikujt prodhojnë hormone, duke përfshirë testosteronin, që çon në zhvillimin mashkullor.

Ndërkohë, nëse një embrion ka kromozome XX, një grup plotësisht i ndryshëm i gjeneve hyn në veprim, formohen vezoret dhe hormonet e prodhuara rezultojnë në një grua.

E dimë që formimi i testikujve ose vezorëve kërkon një rrjet të ndërlikuar të shumë gjeneve dhe proteinave që ndërveprojnë midis tyre.

Disa gjene promovojnë zhvillimin e testikujve, ndërsa të tjera promovojnë zhvillimin e vezorëve.

Disa gjene të tjera shtypin formimin e vezorëve ose antagonizojnë formimin e testikujve.

Madje edhe kur vezoret ose testikujt janë plotësisht të formuar, na duhen gjene të tjera për t’i mbajtur ato. Këto gjene nuk funksionojnë gjithmonë siç pritet, duke ndikuar në zhvillimin e këtyre organeve.

Si lidhet kjo me testet e seksit të grave atletë të nivelit të lartë?

Ndryshimet ose variacionet në shumë gjene që rregullojnë zhvillimin e një testikuli ose vezoreje mund të rezultojnë në ndryshim të seksit ose në një testikul ose vezore që nuk funksionon.

Çfarë dua të them me këtë?

Nëse ka një ndryshim në gjene SRY, në mënyrë që ai të mos funksionojë si zakonisht, personi mund të mos zhvillojë testikuj dhe të jetë biologjikisht femër. Megjithatë, ai mbart kromozome XY dhe, sipas testeve të World Athletics, do të përjashtohej nga gara.

Disa individë XY mund të kenë një gjene SRY funksionale, por janë femra - me gjinj dhe gjenitalitë femra, për shembull - por kanë testikuj të brendshëm.

Është e rëndësishme të theksohet se qelizat e këtyre personave janë fizikisht të paafta të përgjigjen ndaj testosteronit të prodhuar nga këta testikuj. Edhe pse, ata do të merrnin rezultat pozitiv në teste SRY dhe do të përjashtoheshin nga gara.

Në Lojërat Olimpike të 1996 në Atlanta, tetë nga 3.387 gratë atletë kishin rezultate pozitive në test për një kromozom Y. Prej tyre, shtatë ishin rezistente ndaj androgjenit.

Testi SRY nuk është i thjeshtë

World Athletics pohon se gjene SRY është një tregues i besueshëm për përcaktimin e seksit biologjik. Por seksi biologjik është shumë më kompleks, me karakteristika kromozomike, gonadale (testikul/vezore), hormonale dhe seksuale sekondare, të gjitha duke luajtur një rol.

Përdorimi i SRY për të përcaktuar seksin biologjik është i gabuar sepse gjithçka që ai thotë është nëse gjenet janë të pranishme ose jo.

Ai nuk informon se si funksionon SRY, nëse është formuar një testikull, nëse testosteroni prodhohet dhe, në rast se po, nëse ai mund të përdoret nga trupi.

Probleme të tjera me procesin e testimit SRY

World Athletics po rekomandon që të gjitha gratë atletë bëjnë një shqyrtim të faqeves ose mostër gjaku për të testuar praninë e SRY.

Normalisht, mostra do të dërgohej në një laborator që do të nxirrte ADN-në dhe do të kërkonte praninë e gjenit SRY.

Kjo mund të jetë shumë e lehtë në vende të pasura, por çfarë do të ndodhë në vendet më të varfra që nuk kanë këto ambiente?

Është e rëndësishme të theksohet se këto teste janë të ndjeshme. Nëse një teknik laboratorik mashkull kryen testin, ai mund pa dashje ta kontaminojë atë me një qelizë të vetme të lëkurës dhe të prodhojë një rezultat fals pozitiv për SRY.

Nuk ka udhëzime se si të kryhet testi për të zvogëluar rrezikun e rezultateve të rreme.

World Athletics gjithashtu nuk e njeh ndikimin që një rezultat pozitiv në test do të kishte mbi një person, të cilat mund të jenë më të thella se thjesht përjashtimi nga sporti.

World Athletics nuk ka përmendur se duhet të ofrohet këshillim gjenetik, i cili konsiderohet i nevojshëm para testit gjenetik dhe është i vështirë për t'u arritur në shumë vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme.

Unë, së bashku me shumë ekspertë të tjerë, kam bindur Komitetin Olimpik Ndërkombëtar që të heqë përdorimin e SRY për testet e seksit për Lojërat Olimpike të Sidneit të vitit 2000.

Prandaj, është shumë befasuese që, 25 vjet më vonë, ka një përpjekje të keqorientuar për ta rikthyer këtë test.

Duke marrë parasysh të gjitha problemet e përshkruara më sipër, gjeni SRY nuk duhet të përdoret për të përjashtuar gratë atletë nga gara.