Udhëheqësit në Indi, Hungari dhe SHBA përdorin nostalgjinë dhe nacionalizmin për të sulmuar arsimin e lartë

Universiteti Harvard është në rrethim nga administrata Trump – dhe bota po shikon. Por kjo çështje nuk është vetëm një problem amerikan.

Është pjesë e një trendi global: universitetet paraqiten si armiq dhe institucionet në nevojë për reformë. Qeveritë populiste, të djathtës fajësojnë universitetet për shkërdhimin e rrjetës së vendeve.

Këto sulme janë pjesë e një strategjie më të gjerë të njohur si nationalizmi afektiv. Ajo ndodh kur udhëheqësit përdorin emocione, jo vetëm ide, për të ndërtuar identitetin kombëtar. Ndjenjat si frika, krenaria, nostalgia dhe zemërimi përdoren për të krijuar një histori rreth atyre që përkasin, atyre që nuk përkasin dhe atyre që janë fajtorë.

Si studiues që studiojnë nationalizmin, emocionin dhe arsimi i lartë, ne eksplorojmë politikën emocionale pas këtyre sulmeve.

Reagimi global

Shumica e vizionit dhe retorikës së Presidentit Donald Trump është i frymëzuar nga Hungaria, ku Kryeministri Viktor Orbán ka zhvilluar një luftë kulturore kundër arsimit të lartë për më shumë se një dekadë, duke ndaluar studimet gjinore dhe duke ripërcaktuar qeverisjen universitarë. Sulmet e Orbán ndaj Universitetit të Evropës Qendrore tregojnë armiqësinë e tij ndaj lirisë akademike, mendimit kritik dhe diversitetit. Të gjitha konsiderohen si kërcënime për "demokracinë e pa-liberale" nacionaliste të tij.

Trump ndoqi planin e Orbán. Më 22 maj 2025, administrata e tij deklaroi se Harvard nuk mund të regjistrojë më studentë të huaj. Një deklaratë e Departamentit të Sigurisë së Brendshme të SHBA-së pretendonte se udhëheqësit e universitetit “krijuan një mjedis të pasigurt kampusi duke lejuar agitatorë anti-amerikanë, pro-terroristë.” Deklarata sugjeronte se shumë prej atyre që quheshin agitatorë ishin studentë të huaj.

Në mënyrë të ngjashme, në Indi, studentët e Universitetit Jawaharlal Nehru u etiketuan si “anti-nacionalë” për protestën kundër Aktit të Ndryshimit të Shtetësisë, i cili ofron rrugë të shpejtë për shtetësi për refugjatët jo-muslimanë. Studentët argumentuan se ai i margjinalizon myslimanët. Që prej vitit 2016, qeveria Modi ka përdorur gjithnjë e më shumë akuza “anti-nacionaliste” dhe përngjarje të nxitjes së revoltës për të heshtur kundërshtimet studentore dhe akademike.

Këto etiketime – “elitë,” “i huaj” ose “anti-nacional” – nuk janë neutrale. Ato ushqejnë frikën, zemërimin dhe narrativat e fuqishme që e paraqesin universitetet si kërcënime. Harvard, Universiteti i Evropës Qendrore dhe Universiteti Jawaharlal Nehru janë bërë simbole të ankthit më të gjerë kombëtar rreth identitetit dhe përkatësisë.

Studimi i shkencëtares britaniko-australiase Sara Ahmed mbi natyrën e ngjitshme të emocioneve ndihmon të zbulojmë dy emocionet që shpesh shfaqen në sulme ndaj universiteteve: nostalgjinë dhe zemërimin.

Lavdërimi i së kaluarës së kombit

Nostalgjia është dëshira për një të kaluar më të mirë.

Merrni parasysh sloganin e Trump “Bëje Amerikën të Madhe Edhe Më Mirë”. Ai nënkupton se kombi dikur ishte i madh, ka rënë dhe duhet ta rimarrë lavdinë e tij të mëparshme. Kjo është një histori emocionale e fuqishme. Nacionalizmi shpesh funksionon kështu – duke treguar një histori të epokës së artë të humbur dhe një të ardhme që duhet të shpëtohet.

Për këtë arsye, nostalgjia është qendrore në sulmet populiste ndaj universiteteve dhe reformës institucionale. Sekretarja e Arsimit të SHBA-së Linda McMahon, për shembull, evokoi të kaluarën simbolike të Harvardit si pjesë e ëndrrës amerikane, duke argumentuar se ajo ka humbur rrugën dhe “ka vënë në rrezik serioz reputacionin e saj.”

Në Indi, qeveria e Modi refuzon ndikimin perëndimor, ndërsa përdor nostalgjinë për ringjalljen e një të kaluar hindu në arsimin e lartë. Qeveria e Modi promovon krenarinë kombëtare në kampuse duke glorifikuar heronjtë ushtarakë dhe duke instaluar figura simbolike – si statuja e Swami Vivekananda, një monak hindu dhe filozof, në Universitetin Jawaharlal Nehru – për formësimin e identitetit dhe besnikërisë së studentëve.

Në Hungari, Orbán mobilizon një të kaluar të glorifikuar kristiane për të sfiduar diskursin mbi diversitetin, përfshirjen, kërkimin kritik dhe lirinë akademike në arsimin e lartë. Një projektligj i vitit 2021 i ngarkon universitetet me mbrojtjen e kombit dhe ruajtjen e trashëgimisë së tyre intelektuale dhe kulturore.

Armi e kombit

Kënaqësia është një emocion i fuqishëm shpesh i përdorur nga shtetet që e shohin veten si mbrojtës të unitetit kombëtar dhe vlerave. Kur Harvard rezistoi reformave të Trumpit, presidenti e paraqiti qëndrimin e universitetit në një postim në Truth Social si tradhti ndaj kombit, duke e dënuar atë si “sëmundje e frymëzuar/mbështetur nga terrorizmi.” Ndërkohë, Departamenti i Arsimit lëshoi një deklaratë që akuzonte universitetin për një “mendësi të shqetësueshme të të drejtave të veprimit.”

Në mënyrë të ngjashme, në Indi, qeveria Modi ka kthyer gjithnjë e më shumë universitetet publike – veçanërisht ato me zë kritik – si hapësira “anti-nacionale”. Duke i portretizuar zëra kritikë si armiq brenda, shteti kthen krenarinë në një armë politike për të justifikuar erozionin e lirisë akademike.

Në Hungari, qeveria Orbán mobilizoi krenarinë për të portretizuar universitetet dhe akademikët si elita të pandershme që punojnë kundër kombit. Një shembull i luftës së Hungarisë kundër universiteteve është ndalimi i studimeve gjinore, të justifikuar nga qeveria Orbán si refuzim i “gjinisë së ndërtuar shoqërisht” në favor të “seksit biologjik”. Ky veprim reflekton se si qeveria përdor krenarinë për të ushtruar kontroll ideologjik mbi institucionet akademike.

Fushat e ndjeshme emocionale?

Universitetet, veçanërisht ato elitare si Harvard dhe Universiteti Jawaharlal Nehru, mbajnë peshë të thellë simbolike. Njerëzit kujdesen për shkak të asaj që përfaqësojnë institucionet.

Harvard, me statusin e elitës, ka qenë prej kohësh simbol i autoritetit akademik. Por më së fundi, është paraqitur si mbrojtës i arsimit të lartë liberal – duke e bërë atë një qëllim i administratës Trump.

Universiteti Jawaharlal Nehru në Indi mban peshë të ngjashme simbolike. Ai është historikisht i lidhur me prodhimin e elitës shoqërore të vendit dhe shihet, veçanërisht në media kryesore, si i majtë, duke e bërë atë një magnet në peizazhin politik të polarizuar të Indisë.

Në Hungari, qeveria Orbán e konsideroi Universitetin Evropian Qendror si një kërcënim sepse ai kërcënonte vizionin kristian-nacionalist të qeverisë për shtetin kombëtar.

Universitetet janë nën sulm jo vetëm për atë që mësojnë dhe hulumtojnë, por për atë – dhe për kë – përfaqësojnë. Këto nuk janë vetëm mosmarrëveshje ideologjike; janë përpjekje emocionale për identitet, përkatësi dhe besimin publik.