Çfarë ndodh nëse Indonezia krijon përsëri sultaninë?

● Qeveria tregon shenja dëshire për të ringjallur sultaninë në Indonezi.

● Kurorëzimi i mbretit/sultanit të ri nuk është i lirë nga motivet politike dhe ekonomike.

● Ringjallja e sultaninë mund të shkaktojë konflikte dhe përleshje për të pretenduar se kush ka të drejtën më të madhe për të qenë mbret/sultan.

---

Pas Reformës, u shfaq një fenomen tërheqës lindja e sultaninë të reja në Nusantara, duke filluar nga Acehu deri në Papua.

Bazuar në të dhënat nga Forumi i Bashkëpunimit të Sultaninë së Nusantarës, aktualisht ka rreth 200 mbretëri dhe sultani që janë shpërndarë në të gjithë Nusantaran.

Shpirti për të krijuar sultani dhe për të ngritur sultana të rinj po rritet gjithnjë e më shumë gjatë periudhës së qeverisjes së Presidentit Joko “

Në epokën e Presidentit Prabowo Subianto, kjo diskutim duket se vazhdon vazhdimisht. Më 24 dhjetor 2024, Ministria e Kulturës organizon një dëgjim me mbretër/togorë që janë anëtarë të Këshillit të Traditës së Mbretërisë Nusantara (MAKN).

Ky diskutim meriton vëmendje. Sepse, ringjallja e mbretërive nuk është vetëm çështje e ruajtjes së kulturës. Në epokën moderne, potenciali për konflikte është i prirur të ndodhë. Më shumë nëse ringjallja e mbretërive është thjesht për motive politike.

Mbreti që ‘jeton përsëri’

Në Indonezi, shumica e mbretërive në të vërtetë janë shfuqizuar nga Hollanda në shekullin e XIX dhe fillimin e shekullit të XX. Por tani, po shfaqen përsëri disa mbretëri të reja.

Mbretëria Bintan, për shembull, që zhdukej në shekullin e 14-të dhe u zëvendësua nga Sulltanati i Melakës në Malajzi, tani ringjallur nga ata që pretendojnë të jenë pasardhës të Sulltanatit të Bintanit.

Në vitin 2012, një grup individësh që pretendojnë të jenë pasardhës të Mbretërisë së Bentanit i dha mandatin ish-Guvernatorit të Kepenave të Riu, Huzrin Hood, si sultan i një sulltanati të ri të quajtur Sulltanati i Bintanit Darul Masyhur. Bentani më pas ringjallur si “nënë e mbretërisë malaje” që thuhet se ka lindur dinasti malaje në shumë rajone.

Ngjashëm ndodh edhe në Sultania Siak. Sultan Tengku Nazir bin Tengku Zainurrashid u betua si Sultan Siak Sri Indrapura XIII në vitin 2022. Megjithatë, Sultania Siak vetë u shua në vitin 1946 kur Sultan Siak XII, Syarif Kasim II, deklaroi bashkimin me Shtetin e Bashkuar të Republikës së Indonezisë.

Përveç Siak në Riau, Sultania Jambi e shuar nga Holanda në vitin 1907 është ringjallur përmes betimit të Sayyid Fuad Bin Sayyid Abdurrahman Baraghbah si Sri Paduka Sultan Jambi Darul Haq i 22-të në vitin 2022.

Rindërtimi i sultanisë ndodhi gjithashtu në Sumatra Veriore, duke përfshirë ringjalljen e Sultanisë Bilah, Sultanisë Kualuh-Leidong, Sultanisë Negeri Kotapinang, dhe Sultanisë Asahan.

Në Riau, ringjallet përsëri Mbretëria Rantau Kampar (Gunung Sahilan), Mbretëria IV Koto Kampar, dhe Sultania Pelalawan. Ky fenomen nuk ndodh vetëm në Sumatra, por edhe në Kalimantan, Sulawesi, dhe Maluku.

Motivi politik

Në thelb, përpjekjet për ringjalljen e sultanisë në Indonezi mund të jenë pjesë e përpjekjeve për mbrojtjen e kulturës. Bazamenti ligjor është shprehur në Nenin 18B, paragrafi 2 i Kushtetutës së 1945 që deklaron se shteti njoh dhe respekton unitetin e shoqërisë juridike tradicionale së bashku me të drejtat e saj tradicionale sa është në jetë dhe në përputhje me zhvillimin e shoqërisë si dhe me parimet e Shtetit të Bashkuar të Republikës së Indonezisë.

Megjithatë, ne duhet të pranojmë gjithashtu se përpjekjet për të krijuar një sultani të ri dhe për të emëruar një mbret/sultan të ri nuk janë të lirë nga motivet politike dhe ekonomike, përveç faktorëve shoqëror-kulturor.

Në epokën e Jokowit, përpjekjet për të ndërtuar kohezion kombëtar shpesh përfshijnë figura tradicionale dhe të zakontë. Duke u shfaqur si “sultan”, individë ose grupe të caktuara përpiqen të afroheshin te qeveria qendrore për të fituar ndikim politik dhe ekonomik.

Në mes të rrjedhës së globalizimit, ringjallja e sultanateve shpesh lidhet me përpjekjet për të mbrojtur identitetin lokal dhe për të luftuar për autonominë rajonale. Kjo bëhet pjesë e strategjisë politike për të negociuar pushtetin me qeverinë qendrore.

Titulli sultan ose lider tradicional shpesh jep gjithashtu legjitimitet social të fuqishëm në sytë e shoqërisë. Kjo mund të shfrytëzohet për të fituar mbështetje politike në zgjedhje, qoftë në nivel lokal apo kombëtar.

Me statusin si sultan ose mbret, figurat këto fitojnë akses më të lehtë te qeveria qendrore, qeveria lokale, madje edhe rrjetet ndërkombëtare për zhvillimin e rajonit.

Potensi konflikti

Ka disa çështje nëse sultania dhe sultanet e reja vërtetë ringjallen. Konfliktet dhe pretendimet e ndërsjella për atë kush ka të drejtën më të madhe për t'u bërë mbret ose sultan janë padyshim të pashmangshme.

Për shembull, në ceremoninë e shenjtërimit të Sultan Siak XIII vetë, ndodhi një konflikt për pushtetin që madje përfundoi në procese gjyqësore në gjykatë.

Për të minimizuar konfliktet gjatë procesit të zgjedhjes së sultaneve të rinj, trashëgimtari i ligjshëm duhet të shenjtërohet përmes studimeve historike dhe hetimeve të gjenealogjisë që mund të mbështeten shkencërisht.

Fakti është se, në disa rajone, individët që emërohen si sultana ose mbret nuk kanë lidhje gjenealogjike me sultaninë. Shpesh, gjenealogjia krijohet në mënyrë manipulative duke shkaktuar konflikte që mund të shërbejnë si një bombë me orë në të ardhmen.

Një mbretëri ose sultani islamik zakonisht ka elementë të rëndësishëm që mund ta konsiderojnë si një entitet sovran. Kushtet përfshijnë praninë e një sultani/mbretit, popullit, pallatit, sistemit të drejtësisë, sovranitetit (legjitimitetit), strukturës së qeverisjes dhe territorit.

Megjithatë, shumica e sultaniteteve të reja në Nusantara nuk kanë më një pallat dhe kanë tendencë të ndërtojnë pallate të reja, si Pallati i Sulltanatit të Bintanit dhe Pallati i Mbretërisë së Pelalawan në Riau.

Më mirë të krijosh një shoqatë

Në vend që të krijosh një sultanit të ri që është i rrezikuar nga konflikte, zgjedhja më logjike është të krijosh një organizatë shoqate që përmbledh pasardhësit ose familjen e sultanit.

Potenciali i konflikteve në krijimin e organizatës së pasardhësve është më i vogël në krahasim me dekorimin e një sultani të ri. Kjo organizatë mund të shërbejë për të forcuar lidhjet familjare, në vend që të shërbejë si mjet për interesa politike dhe ekonomike.

Me organizatën e pasardhësve ose familjes së sultanit, qeveria lokale mund të ketë një partner strategjik në mbrojtjen e kulturës dhe rritjen e ndërgjegjes historike në rajon.

Shumë rajone në Indonesi kanë histori të gjatë që lidhen me mbretërinë ose sultaninë. Krijimi i organizatës së pasardhësve të sultanit mund të jetë një mënyrë për të rritur turizmin lokal përmes festivalit kulturor, muzeve historike dhe ngjarjeve tradicionale.

Kjo ka një ndikim pozitiv ekonomik për rajonin dhe komunitetin lokal. Qeveria lokale më vonë mund të ofrojë mbështetje financiare përmes buxhetit lokal, programit kulturor të qeverisë, ose grante ndërkombëtare për ruajtjen e kulturës.

---