Në Brazil, djem të zi ëndërrojnë të jenë influencues në internet. Pse?

Është ‘një reagim ndaj mungesës së mundësive në profesione të tilla si shkenca, inxhinieria, ose gazetarët’
Origjinalisht publikuar në Global Voices

Foto nga drobotdean në Freepik.
Kjo artikull, shkruar nga Kelvyn Araujo, u publikua fillimisht në portugalisht në faqen e internetit të Jornalistas Pretos — Rrjeti i Gazetarëve për Diversitet në Komunikim (Black Journalists’ Network — Journalists for Diversity in Communication) më 13 maj 2025. Një version i redaktuar është ripublikuar këtu nga Global Voices nën një marrëveshje bashkëpunimi.
Në Brazil, më shumë se gjysma e djemve të Zezë midis moshës 13 dhe 17 vjeç dëshirojnë të bëhen influencues dixhital ose lojtar futbolli. Statistika, e analizuar nga raporti “Djersë të Zeza: financa, e ardhmja, dhe puna” nga Instituti i Bisedës së Meshkujve (PDH), tregon se, më shumë sesa për konsiderata të karrierës, dëshira për dukje dhe njohje lidhet me mungesën e përfaqësimit, racizmin strukturor, dhe kërkimin për mbijetesë simbolike dhe ekonomike, në një nga vendet më të pabarabarta në botë.
Studimi, i kryer në vitin 2024, intervistoi 1,435 adoleshentë të Zezë nga të gjitha shtetet e Brazilit. I pyetur nëse dëshironin të ishin të famshëm ose të bëheshin influencues në internet, 51.77 për qind e tyre u përgjigjën “po”. Në përgjigje të pyetjes rreth dëshirës për t’u bërë sportistë në sportin e tyre të preferuar, 51.6 për qind u përgjigjën po. Pothuajse gjysma e tyre (45.6 për qind) tha se jetojnë në lagje më të varfra urbane.
“Sporti vazhdon të përfaqësojë një shpresë për të rinjtë e Zezë Brazilianë për të fituar famë dhe status shoqëror,” thotë teksti në faqen e internetit të Rrjetit Global Pact Brazil, një rrjet lokal i fokusuar në ngritjen e ndërgjegjësimit ndërmjet kompanive për 10 parimet universale të Kombeve të Bashkuara (OKB).
Vëmendja aktive ishte pika fillestare e studimit, i cili synon të njerirojë këta të rinj, të cilët shpesh shihen me paragjykime, duke çuar në supozime për kriminalitet. Ai u krye në partneritet midis Rrjetit Global Pact Brazil dhe organizatës jofitimprurëse Qendra për Studimin e Marrëdhënieve të Punës dhe Pabarazive - CEERT.
Rrjeti JP (Rede JP) bisedoi me Humberto Baltar, një mësues, shkrimtar, dhe specialist në marrëdhëniet etno-racore, dhe Zé Ricardo Oliveira, një komunikues dhe aktivist, të cilët ishin duke udhëhequr studimin dhe kanë punuar për vite me të rinjtë e Zezë dhe arsimin masiv.
“Kur një burrë i ri i Zi thotë se dëshiron të jetë një influencues, ai po thotë se dëshiron të shihet, të dëgjohet, të njohët. Këtu ai gjen potencialin për dukshmëri,” tha Oliveira. Problemi, sipas tij, nuk është në ëndërr vetë, por në mungesën e alternativave. “Nuk është një refuzim i njohurive, por një reagim ndaj mungesës së mundësive në profesione si shkenca, inxhinieria, ose gazetaresia.”
Ai argumenton se kjo tregon një fenomen shqetësues: mjedisi online është një nga pak hapësirat ku të rinjtë e Zi shohin veten si duke pasur ndonjë mundësi për status social. Pa politika që mbështesin qasjen, alfabetizimin digjital dhe trajnim analitik, kjo hapësirë mund, gjithashtu, të bëhet një kurth. Kultura e suksesit të menjëhershëm, së bashku me logjikën e algoritmeve ekskluziviste, forcon pabarazitë dhe ofron njohje vetëm për disa njerëz.
Kur shikoni përfaqësimin e grupeve të ndryshme të identitetit në shoqërinë braziliane, kjo pabarazi është edhe më e madhe.
Sipas të dhënave nga Census Demografik i 2022 nga Instituti Brazilian i Gjeografisë dhe Statistikave (IBGE), më i fundit në vend, popullsia me etni të zezë dhe të përzier (“pardo”) njerëzit përbëjnë 55.5 për qind të popullsisë braziliane. Sipas përcaktimeve të miratuara nga institucioni, kjo do të thotë se mbi gjysmën e popullsisë së 212 milionë identifikohen si nga pasardhës afrikan. Popullsia e njëjtë hulumtimi vërejti se kjo popullsi gjithashtu ka norma më të larta të punësimit në ekonominë informale dhe përfaqëson shumicën në aktivitete me një të ardhur mesatare më të ulët.
Mungesa e gazetarëve të Zezë, dhe dezinformimi
Ekosistemi i informacionit, duke përfshirë punësimin në sektorin e komunikimit, është simbolik i kësaj pabarazie dhe përjashtimi. Sipas një sondazhi të vitit 2022 nga Rrjeti JP në bashkëpunim me GEEMA (Grupi për Studime Multidisiplinare mbi Aksionin Pozitiv), vetëm 20 për qind e gazetarëve të njohur në shtypin brazilian identifikohen si prej prejardhjeje afrikane (Zeza ose me etni të përzier).
Sipas ekspertëve të intervistuar, një pasojë direkte e kësaj përfaqësimi të dobët është injorimi i narrativave të Zezë dhe diversitetit të ulët të burimeve dhe pikëpamjeve në redaksi. Mungesa e gazetarëve të Zezë gjithashtu forcon stereotipet dhe thellon distancën midis të rinjve të lagjeve periferike dhe mediave tradicionale, gjë që më pas ndikojnë në mënyrën se si këta të rinj kuptojnë botën, shprehen dhe ndërtojnë identitetet e tyre.
Pa trajnim mediatik dhe analitik, djemtë e Zezë mund të jenë më të ekspozuar ndaj përmbajtjes raciste, fjalimeve të urrejtjes dhe dezinformimit, gjë që ndikon jo vetëm në zgjedhjet e tyre të karrierës, por edhe në vetëvlerësimin dhe perceptimet e përkatësisë.
Për edukatorët përgjegjës për studimin, ekziston gjithashtu sfida e një strukture shkollore që ende vuan nga racizmi institucional. Oliveira komentoi se si mungesa e politikave antiraciste në lidhje me studentët përkeqëson problemin:
Mungon investimi në një arsim transformues formal të cilësisë së lartë dhe një thellim në programet shkollore për të treguar rëndësinë e popullit të zi në Historinë. Jashtë klasës, mungon mbështetja psikologjike, për të siguruar që këta të rinj të kalojnë dhunën që u vjen mbi ta. Besoj — duke menduar gjithashtu për rezultatet e kërkimit — se hapësira shkollore është kryesisht klaustrofobike. Nuk krijohet një ndjenjë rehatie dhe mirëkuptimi përballë nxënësve të Zezë, të cilët ndihen të braktisur dhe pa përfaqësim në programet shkollore, kryesisht në lëndët e shkencave humane.
Ka mungesë investimi në një arsim transformues formal të cilësisë së mirë dhe në përfshirjen e duhur në programet shkollore të rëndësisë së popullit të zi në histori. Jashtë klasës, mungon mbështetja psikologjike për të siguruar që këta të rinj të kalojnë sfidat që përballen. Mendoj — duke menduar gjithashtu për rezultatet e kërkimit — se hapësira shkollore është kryesisht klaustrofobike. Nuk krijohet një ndjenjë rehatie dhe mirëkuptimi për nxënësit e Zezë, të cilët ndihen të braktisur dhe pa përfaqësim në programet shkollore, sidomos në lëndët e shkencave humane.
Studimi do të zgjerohet përmes një dokumentari me të njëjtin emër, i cili pritet të publikohet në gjysmën e dytë të vitit 2025. Filmi është një ftesë për të dëgjuar, sipas edukatorëve. Baltar theksoi:
Është një rezultat natyror i kërkimit. Media audiovizuale lejon që përvojat dhe dhimbjet e këtyre djemve të shihen nga ata që kurrë nuk i kanë dëgjuar me të vërtetë. Unë, personalisht, u prek shumë.
Është një rezultat natyror i kërkimit. Media audiovizuale lejon që përvojat dhe dhimbjet e këtyre djemve të shihen nga ata që kurrë nuk i kanë dëgjuar me të vërtetë. Unë, personalisht, u prek shumë.
Ndryshimi varet nga prezenca e Zezë në ekosistemin e informacionit
Autorët e studimit gjithashtu bëjnë thirrje për një transformim në pjesëmarrjen e të rinjve të Zezë në arsim dhe shoqëri në përgjithësi, që përfshin mediat e komunikimit.
Për të parandaluar që ëndrra për t’u bërë influencues të kthehet vetëm në një efekt anësor të përjashtimit social, është e nevojshme të zgjerohet mundësia dhe zgjedhjet. Sigurimi i aksesit në programet qeveritare, promovimi i prezencës së Zezë në media të ndryshme, dhe vlerësimi i pikëpamjeve të ndryshme janë hapa të ngutshëm.
“Këta djem ëndërrojnë, ndjejnë, dhe mendojnë për botën. Ne duhet të ndalojmë t’i shohim ata si një kërcënim dhe të fillojmë t’i shohim ata si një potencial,” përmbledhi Oliveira.
Baltar kujtoi Perëndimin simbolin “sankofa.” Me origjinë nga Gana, Togo, dhe Burkina Faso, shpendi me kokën kthyer mbrapa shihet si simbol i historisë së Afrikës-Amerikanëve dhe Afrikano-Brazilianëve, duke kujtuar gabimet e së kaluarës për t’i shmangur ato në të ardhmen, sipas Wikipedia. Emri, në gjuhën Akan, përfaqëson kthimin mbrapa dhe marrjen ose rikthimin.
“Shpendi që shikon mbrapa, duke mbrojtur vezën që bart, përfaqëson këtë të rinj që duhet të ruajnë të kaluarën e tyre për të ndërtuar një të ardhme më të drejtë. Ne duhet të garantojmë këtyre fëmijëve dhe të rinjve të Zezë të drejtën për të ëndërruar dhe për të ekzistuar plotësisht,” tha edukatori.
Informacion mbi burimin dhe përkthimin
Ky artikull është përkthyer automatikisht në shqip duke përdorur teknologjinë e avancuar të inteligjencës artificiale.
Burimi origjinal: globalvoices.org