Shumë gjuhë, një popull: debati mbi diversitetin gjuhësor në Indi

India është shtëpia e shumë gjuhëve të lashta dhe të pasura letrarisht në shumë rajone të saj. Në një shtëpi të vetme, një i ri mund të flasë, për shembull, Odia (gjuha e folur në shtetin lindor të Odisha-s) me gjyshërit e tyre, të kalojë në anglisht për detyrat e shtëpisë, dhe të shijojë dëgjimin e këngëve në Hindi në YouTube.

Jo për t’u ngatërruar, kjo bashkëjetesë është e nevojshme dhe natyrale. Është një shenjë e një kombi ku diversiteti i gjuhëve pranohet si një forcë, e jo si një pengesë për t’u kapërcyer.

Kryeministri i Indisë, Narendra Modi, e pasqyroi këtë qasje në shkurt të këtij viti kur tha se “kurrë nuk ka pasur ndonjë armiqësi midis gjuhëve indiane”. Ai po fliste në një konferencë të madhe letrare në shtetin Maharashtra, ku shumica dërrmuese e njerëzve, 84 milionë nga një popullsi prej 112 milionësh, flasin marathi si gjuhë të parë me Hindi si gjuhë të dytë shumë larg.

“[Gjuha të Indisë] kanë gjithmonë ndikuar dhe pasuruar njëra-tjetrën, tha ai. "Është përgjegjësia jonë shoqërore të shmangim keqkuptimet e tilla dhe të përqafojmë dhe pasurojmë të gjitha gjuhët.” Deklaratat e tij forcuan një mesazh më të gjerë: se diversiteti gjuhësor nuk është një pengesë, por një forcë kulturore e përbashkët që bashkon Indinë së bashku.

Por gjuha gjithashtu mund të jetë një çështje politike e ndarjes në një vend kaq të pasur me diversitet. Dhe Modi dhe anëtarët e qeverisë së tij janë kritikuar për fjalë dhe veprime që shihet si përpjekje për të formësuar përdorimin e Hindi, Anglisht dhe gjuhëve të tjera brenda Indisë. Për shkak të kompleksitetit gjuhësor të vendit, situata është gjithmonë më e komplikuar për t’u naviguar sesa mund të duket në fillim.

India ka gjithsej rreth 19,500 gjuhë ose dialekte që fliten si gjuhë amtare, sipas censusi të vitit 2011. Prej tyre, 22 gjuhë janë të njohura si zyrtare sipas kushtetutës së Indisë.

Censusi i vitit 2011 zbuloi se 44% e indianëve, rreth 528 milionë njerëz, flasin Hindi si gjuhën e tyre të parë (domethënë atë që flitet në shtëpi). Në mënyrë të ngjashme, rreth 57% e njerëzve e përdorin atë si gjuhë të dytë ose të tretë.

Kjo do të thotë se Hindi ka një prani të gjerë në rajone, por ekziston së bashku me shumë gjuhë të tjera me vlerë të barabartë, duke përfshirë Marathin, Bengalin (97 milionë), Telugu (81 milionë), Tamilin (69 milionë) dhe Meitei (1.8 milionë).

Në nivel kombëtar, India ka dy gjuhë zyrtare: Hindi dhe Anglisht. Hindi përdoret për komunikim brenda qeverisë qendrore, ndërsa anglisht përdoret gjerësisht në çështjet ligjore, administrative dhe ndërkombëtare. Çdo shtet mund të zgjedhë gjuhën(e) zyrtare të tij/saj për qeverisjen në nivel shtetëror. Për shembull, Tamil Nadu përdor Tamil, Maharashtra përdor Marathin, dhe kështu me radhë.

Por në jetën e përditshme, njerëzit shpesh kalojnë midis gjuhëve në varësi të vendndodhjes dhe kujt po i flasin, në shtëpi, në punë, ose në hapësira publike. Sipas regjistrimit të vitit 2011, pothuajse një në katër indianë thanë se mund të flisnin të paktën dy gjuhë, dhe mbi 7% thanë se mund të flisnin tre.

India prezantoi një formulë tre-gjuhëshe në arsim gjatë viteve 1960. Ky udhëzues politikë inkurajoi studentët të mësonin tre gjuhë: gjuhën e tyre amtare rajonale, Hindi (nëse nuk është tashmë gjuha e tyre e parë) dhe anglishten. Kjo synonte të prodhonte një qasje të përshtatshme dhe gjithëpërfshirëse nëpër shtete të ndryshme.

Në vitin 2020, qeveria Modi prezantoi një politikë kombëtare të arsimit që i dha shteteve më shumë fleksibilitet për të zgjedhur dy gjuhët indiane që duhet të mësohen së bashku me anglishten, por bëri rekomandimin të detyrueshëm në të gjitha shtetet. Kjo ka çuar në një reagim të ashpër në disa shtete sepse disa frikësohen se kjo në mënyrë efektive prezanton mësimin e hindi-s në mënyrë të fshehtë dhe do të zbehtë përdorimin e gjuhëve të tjera.

Ka gjithashtu debate të konsiderueshme në Indi rreth rolit të anglishtes, e cila rreth 10.6% e indianëve flasin në një shkallë të caktuar, por disa besojnë se është një mbetje e sundimit kolonial. Vetë Modi ka sugjeruar këtë si të vërtetë dhe ka ndërmarrë veprime për të ulur përdorimin zyrtar të anglishtes, për shembull në shkollat mjekësore.

Megjithatë, ai gjithashtu ka pranuar rëndësinë e anglishtes, veçanërisht në komunikimin global, dhe ka folur për vlerën që të gjitha gjuhët indiane sjellin për unitetin dhe përparimin e vendit. “Është detyra jonë të përqafojmë të gjitha gjuhët,” i tha audiencës në Maharashtra, duke shtuar se gjuhët indiane, përfshirë anglishten, “kurrë nuk janë pasuruar njëra me tjetrën dhe kanë formuar bazën e unitetit tonë”.

Shumë e shohin gjuhën si një lidhje midis komuniteteve të shumta gjuhësore të Indisë. Të tjerë e shohin atë si një mjet për mobilitet shoqëror, veçanërisht për kastat më të ulëta. Disa madje e akuzuan qeverinë se dëshiron të pengojë anglishten për të ruajtur privilegjet shoqërore dhe për të promovuar dominimin e hindisht.

Nga ana tjetër, politikë e arsimit kombëtar e vitit 2020 përcakton mësimin e anglishtes. Ajo rekomandon libra shkollorë dygjuhësh në anglisht dhe gjuhë lokale, dhe që anglishtja të mësohet “kudo që është e mundur” së bashku me gjuhët amtare në arsimin fillor.

Qeveria po merr gjithashtu hapa për ta bërë botën digjitale më gjithëpërfshirëse për njerëzit, çfarëdo gjuhë që flasin. Lançuar nga Modi në vitin 2022, projekti Bhashini është një iniciativë kombëtare e AI-së që mbështet shprehjen e zërit në tekst, përkthimin në kohë reale dhe aksesin digjital në të gjitha 22 gjuhët zyrtare. Kjo synon të bëjë platformat digjitale dhe shërbimet publike më gjithëpërfshirëse, veçanërisht për komunitetet rurale dhe të largëta.

Siç shkroi një poet dhe laureat i Nobelit Rabindranath Tagore: “Nëse Zoti do të kishte dashur, ai do të kishte bërë që të gjithë indianët të flisnin me një gjuhë ... uniteti i Indisë ka qenë dhe do të jetë gjithmonë një unitet në diversitet.”

Në Indi, fëmijët sot rriten duke folur gjuhën e tyre amtare, shumë prej të cilëve mësojnë hindisht për të komunikuar në rajone të ndryshme, dhe fitojnë aftësi në anglisht për lidhje globale. E ardhmja e Indisë nuk varet nga zgjedhja e një gjuhe mbi tjetrën, por nga mundësia që ato të lulëzojnë së bashku.

Ka një proverbi kinez: “Të mësosh një gjuhë është të kesh një dritare më shumë nga e cila të shikosh botën.” Me mijëra të tilla dritare, e ardhmja e Indisë është e rrënjosur në të dyja unitetin dhe diversitetin.

Merrni lajmet tuaja nga ekspertët e vërtetë, drejtpërdrejt në kutinë tuaj postare. Regjistrohuni në buletinin tonë të përditshëm për të marrë të gjitha mbulimet më të fundit të The Conversation UK për lajmet dhe kërkimet, nga politika dhe biznesi deri te arti dhe shkenca.