A është shëndeti ynë mendor i përcaktuar nga vendndodhja jonë – apo është e kundërta? Hulumtimet e reja sjellin më shumë dritë

Matthew Hobbs, Associate Profesor and Transforming Lives Fellow, Spatial Data Science and Planetary Health, Sheffield Hallam University
5 min lexim
Shëndetësi
A është shëndeti ynë mendor i përcaktuar nga vendndodhja jonë – apo është e kundërta? Hulumtimet e reja sjellin më shumë dritë
Photon-Photos/Getty Images

Keni ndjerë ndonjëherë se vendndodhja juaj po ndikon në shëndetin tuaj mendor? Në fakt, nuk po e imagjinoni gabim.

Studimi ynë i ri mbi tetë vjet të të dhënave nga Studimi i qëndrimeve dhe vlerave në Zelandën e Re zbuloi se sa shpesh lëvizim dhe vendndodhja jonë janë të lidhura ngushtë me shëndetin tonë mendor.

Në disa aspekte, kjo gjetje mund të duket e qartë. A ndihet një person i njëjtë duke jetuar në një lagje të shëtitshme dhe me shumë gjelbërim, me parqe dhe fqinjë të qëndrueshëm, siç do të ndjehej në një lagje më kalimtare me pak shërbime lokale dhe autostrada të ngarkuara?

Ndoshta jo. Mjedisi i ndërtuar dhe ai natyror formësojnë mënyrën se si ndjehet një person për siguri, mbështetje dhe stabilitet.

Ne donim të kuptonim në çfarë mase shëndeti mendor i një personi është i formësuar nga vendndodhja e tij – dhe në çfarë mase shëndeti mendor i një personi përcakton vendndodhjen ku ai përfundon duke jetuar.

Modelet gjatë kohës

Shumica e kërkimeve mbi ndikimet mjedisore në shëndetin mendor na japin një pamje të shkurtër të jetës së njerëzve në një moment të vetëm kohor. Kjo është e dobishme, por nuk tregon se si ndryshojnë gjërat me kalimin e kohës ose si e kaluara mund të ndikojë në të ardhmen.

Studimi ynë mori një qasje pak më ndryshe. Duke ndjekur të njëjtët njerëz vit pas viti, ne pamë modelet gjatë kohës: si ndryshonte shëndeti i tyre mendor, nëse lëviznin shtëpi, aksesin në elementë pozitivë dhe negativë të mjedisit, dhe si ndryshonin zonat ku jetonin kur vinin në lojë faktorë si varfëria, papunësia dhe mbipopullimi.



Gjithashtu, ne shqyrtuam faktorë të tjerë si mosha, madhësia e trupit dhe sa ushtroheshin njerëzit, të gjithë të cilët mund të ndikojnë në shëndetin mendor gjithashtu.

Për të kuptuar të dhëna kaq komplekse dhe të ndërlidhura, ne u kthye në mjetet moderne të mësimit makinerik – veçanërisht Algoritmet e Pyllit të Rastësishëm. Këto mjete na lejuan të ndërtojmë shumë modele individuale (pemë) duke parë se si faktorë të ndryshëm ndikojnë në shëndetin mendor.

Pastaj, pamë cilat faktorë shfaqen më shpesh për të vlerësuar rëndësinë relative dhe ndikimin e mundshëm të tyre.

Gjithashtu, ne kryem Simulime Monte Karlo. Mendoni për to si një shpjegues të avancuar, për të eksploruar se çfarë mund të ndodhë me shëndetin mendor gjatë kohës nëse kushtet e lagjes përmirësohen.

Këto simulime prodhuan skenarë të shumtë të së ardhmes me kushtet më të mira të lagjes, përdorën Pyllin e Rastësishëm për të parashikuar rezultatet e shëndetit mendor në secilin rast, dhe pastaj mesatarizuan rezultatet.

Një cikël negativ i feedback-ut

Ajo që zbuluam ishte një cikël potencial negativ i feedback-ut. Njerëzit që kishin depresion ose ankth ishin më të prirur të lëviznin shtëpi, dhe ata që lëviznin, në përgjithësi, ishin më të prirur të përjetonin përkeqësim të shëndetit mendor më vonë.

Dhe ka më shumë. Njerëzit me probleme të vazhdueshme mendorë nuk vetëm që lëviznin më shpesh, por edhe më të prirur të shkonin në zona më të varfra. Me fjalë të tjera, shëndeti më i keq mendor lidhej me një probabilitet më të lartë për të përfunduar në vende ku burimet ishin më të pakta dhe rreziku i stresit të vazhdueshëm ishte më i lartë.

Studimi ynë nuk mund të shpjegonte pse ndodhnin këto lëvizje, por mund të jetë se sfidat mendorë lidhen me strehim të paqëndrueshëm, presion financiar ose nevojën për një fillim të ri. Studimet e ardhshme do të përpiqen të zbardhin disa nga këto aspekte.

Nga ana tjetër, njerëzit që nuk lëvizën shumë shpesh, veçanërisht ata në zona më pak të varfra, kishin tendencë të kishin shëndet më të mirë mendor afatgjatë. Pra, stabiliteti është i rëndësishëm. Ashtu edhe lagjja.

Vendndodhja ku jetojmë ka rëndësi

Këto gjetje sfidojnë idenë se shëndeti mendor është vetëm çështje e brendshme. Vendndodhja jonë luan një rol kyç në formësimin e ndjenjave tona. Por nuk është vetëm se mjedisi ynë ndikon në mendjen tonë. Mendja jonë gjithashtu mund të na drejtojë në mjedise të ndryshme.

Studimi ynë tregon se shëndeti mendor dhe vendndodhja janë potencialisht të lidhura në një cikël feedback-u. Njëra ndikon në tjetrën dhe cikli mund të mbështesë mirëqenien ose të shkaktojë rënie.

Kjo ka implikime të rëndësishme për mënyrën se si mbështesim njerëzit me sfida mendorë.

Në këtë studim, nëse një person ishte tashmë duke u përballur me vështirësi, ai ishte më i prirur të lëvizte dhe të përfundonte në një vend që e bënte jetën më të vështirë.

Kjo nuk është vetëm çështje zgjedhjeje individuale. Është për sistemet që kemi ndërtuar, tregjet e banesave, pabarazitë e të ardhurave, aksesin në kujdes shëndetësor dhe më shumë. Nëse duam shëndet më të mirë mendor në nivel popullate, duhet të mendojmë përtej nivelit individual. Duhet të mendojmë për vendndodhjen.

Sepse në fund, shëndeti mendor nuk jeton vetëm në mendje; është gjithashtu i rrënjosur në vendet ku jetojmë.

The Conversation

Informacion mbi burimin dhe përkthimin

Ky artikull është përkthyer automatikisht në shqip duke përdorur teknologjinë e avancuar të inteligjencës artificiale.

Burimi origjinal: theconversation.com

Etiketat

#Shëndeti Mendor #Vendndodhja #Ndikimi Mjedisor #Studim Në Nz #Cikël Feedback U

Ndajeni këtë artikull