Podkast: Lokman për përkatësinë në Hong Kong dhe Hollandë

“Ku jeni vërtet nga?”: Një podkast që eksploron identitetet

Origjinalisht publikuar në Global Voices

Imazhi i bërë në Canva Pro nga Ameya Nagarajan për Global Voices

“Ku jeni vërtet nga?” është një seri e re podkastesh nga Global Voices që lindi nga një panel në samitin Global Voices të dhjetorit 2024 në Nepal, ku anëtarët e komunitetit Global Voices ndanë përvojat e tyre për të përballuar perceptimet e të tjerëve rreth origjinës së tyre të ndryshme dhe komplekse. Në çdo episod, ftojmë mysafirët tanë të reflektojnë mbi supozimet që qëndrojnë pas pyetjes, “Por ku jeni vërtet nga?” dhe si përgjigjen ata.

Podkastin e prezanton Akwe Amosu, e cila punon në sektorin e të drejtave të njeriut pas një karriere të mëparshme në gazetari dhe është gjithashtu trajner dhe poete. Ajo është bashkë-kryetare e bordit të Global Voices.

Transkripti i këtij episodi është redaktuar për qartësi.

Akwe Amosu (AA): Përshëndetje dhe mirëseardhje në “Ku jeni vërtet nga?”, një podkast që heton identitetet. Unë jam Akwe Amosu dhe sot po flas me Lokman Tsui. Mirësevjen, Lokman.

Lokman Tsui (LT): Faleminderit që më keni ftuar.

AA: Pra pse njerëzit të pyesin atë pyetje, Lokman?

LT: Mendoj se mund të jetë shumë e komplikuar të kuptosh nga ku jam unë. Jam lindur dhe rritur në Amsterdam, në Holandë. Prindërit e mi janë nga Hong Kongu, por pastaj për shkollën e graduate, shkova në Shtetet e Bashkuara dhe kalova gjashtë, shtatë vjet atje. Pastaj u ktheva në Hong Kong, ku janë origjina e prindërve të mi, dhe punova atje për shumë vite deri sa ndodhi shumë gjëra të këqija në Hong Kong dhe përfundova prapë në Holandë.

Kur jam në Holandë, kur njerëzit më pyesin nga vjen, unë them nga këtu, nga Hong Kongu, e di, varet se si e përcakton ku je nga dhe çfarë është shtëpia. Pra kjo është një pyetje që madje nuk di si ta përgjigjem vetë. Më shumë herë, varet shumë nga kush është personi tjetër, mendoj, dhe gjithashtu mendoj se ka shumë arsye pse njerëzit ndonjëherë pyesin atë pyetje.

AA: Pra, ndoshta para se të shkojmë atje, le të shohim çfarë të sjellë kjo në ty? Si ndjenjat që ke kur të pyesin për këtë?

LT: Më shumë herë mendoj se është bezdi nëse jam i sinqertë. Ka raste të rralla ku ndihem sikur, okay, kjo është një person që është shumë i interesuar dhe dëshiron të dijë më shumë për mua. Për të qenë i drejtë, mendoj se shumica e njerëzve duan të kuptojnë diçka që nuk e kuptojnë, dhe duan të dinë më shumë për ty, por ajo që më bezdis, mendoj, shumicën e kohës është se ata përpiqen ta zvogëlojnë ose ta thjeshtësojnë atë që je. Dhe nuk di si ta përgjigjem atë pyetje me një fjalë, dy fjalë, tre fjalë, apo jo? Dhe pastaj, në përvojën time përgjithësisht, nëse nuk u japin përgjigjen që presin, ata thjesht bëhen më të hutuar, dhe përsëri bëhen të bezdisur, dhe unë bëhem i bezdisur, dhe kështu me radhë… Dhe është e komplikuar. Për ta është një pyetje shumë e lehtë, por nuk ka përgjigje të lehtë.

AA: Është interesante që për ta është një pyetje e lehtë. Cili është ndryshimi midis tyre? Pse mendojnë se është një pyetje e lehtë dhe ti nuk e mendon kështu? Çfarë të bën të ndihesh i pakëndshëm?

LT: Sepse ata duan një përgjigje. Është si një pyetje me zgjedhje të shumta ku mund të kesh vetëm një përgjigje. Mund të kemi një përgjigje, dhe në rastin tim, është si, e di, A, B, C, D apliko, apo jo? Dhe nuk është vetëm një, dhe kur ata duan vetëm një përgjigje, kur nuk u japin vetëm një përgjigje. Ata mendoj se bëhen të bezdisur.

Lokman Tsui. Foto e përdorur me leje.

AA: Pra, çfarë zakonisht filloni me? Nëse ka disa pyetje të ndryshme, si zakonisht ju filloni?

LT: Unë lexoj situatën shumicën e kohës. Dhe kështu varet nga ku jam, çfarë gjuhe po flas, me kë po flas, dhe po përpiqem të hamendës të diçka që ata duan të dinë. Dhe zakonisht, përgjigjja është ajo që më lehtë më largon, në thelb, ku u japin diçka me të cilën janë të lumtur, dhe atëherë nuk duhet më të përgjigjem për atë pyetje. Por ndonjëherë mund të bëhet paksa e ngatërruar.

Ka qenë një herë që isha në Spanjë me të dashurën time, dhe ne [ishim në] një restorant tapas. Por personi që na shërbente dukej si i Kinës. Dhe pastaj ky person na pyeti, “Nga jeni?” Dhe unë thashë, mirë. Pra, nëse thoni nga Holanda, është e kuptueshme sepse njerëzit e Holandës shkojnë në Spanjë për turizëm. Dhe në të vërtetë nuk ka kuptim nëse thoni nga Hong Kongu, sepse ishte si një vend plazhi, dhe nëse doni të shkoni në plazh dhe jeni nga Hong Kongu, shkoni në Tajlandë ose në Azinë Juglindore dhe jo në Spanjë. Por unë po shikoj këtë djalë dhe po mendoj, e di, ai në thelb dëshiron të dijë sepse më sheh duke parë si i dukem si i Kinës. Dhe ai thjesht dëshiron të dijë, si, a mund të flasësh Kinezisht? A je njëri nga ne?

Dhe pastaj unë thashë —

AA: A ke përgjigjur në Holandisht?

LT: Jo, kjo është në… madje harrova se në cilën gjuhë ishte kjo. Por duhej të ishte ose anglisht ose kinezisht. Por unë thashë, unë jam nga Hong Kongu.

AA: Ajo që dëgjoj është se është e komplikuar për ty të përcaktohesh për një vend, një vend i vetëm i origjinës, një përgjigje e thjeshtë. Por çfarë do të donit të mund të thoni për identitetin tuaj nëse kjo nuk kërkonte këtë kornizë gjeografike? Cila do të ishte pyetja juaj e preferuar?

LT: Unë do t'u thosha se kam jetuar në disa vende. Kam rritur në Amsterdam, por kam jetuar pjesën më të madhe të jetës sime në bregun lindor të Shteteve të Bashkuara, dhe kam kaluar shumë vite në Hong Kong. Por e konsideroj shtëpinë time të lindjes si shtëpinë biologjike, që është Holanda, sepse aty kam lindur. Por shtëpia ime e zgjedhur në shumë mënyra ka qenë Hong Kongu për shumë vite derisa nuk mund të isha më aty. Pra tani jam kthyer në Holandë — por do të doja shumë të isha në Hong Kong nëse situata atje do të ishte më e mirë.

Por gjithashtu, disa njerëz përpiqen të kuptojnë besnikërinë tuaj, e di, nuk është vetëm për identitetin. Pra, ndonjëherë, bëhet shumë e komplikuar, gjithashtu me lloje të ndryshme të kinezërisë, e di, sepse kinezët kanë ide të çuditshme për etninë dhe gjakun, dhe besnikërinë, dhe kështu me radhë. Dhe kështu, ndonjëherë njerëzit më pyesin, “A ndihesh si kinez?” Dhe pastaj ata përgjigjen pyetjes për mua shumicën e kohës, sepse unë madje nuk kam të drejtë të kem një fjalë në këtë. Ata do të thoshin, “Oh, për mua, je kinez, e di, ke gjak kinez.” Dhe unë thashë, “Mirë, nëse thoni kështu.”

Pra, ka gjëra të ndryshme që njerëzit po përpiqen të kuptojnë, e di, si, unë flas gjuhë me një aksent, dhe ata po përpiqen të kuptojnë çfarë po ndodh këtu, por pastaj gjithashtu përpiqen të kuptojnë besnikërinë tuaj, e di, në shumë mënyra. Janë thjesht lloje të ndryshme gjërash që mendoj se po ndodhin.

AA: Dhe a ka diçka tjetër që dëshironi të thoni për këtë pyetje?

LT:  Le të ndalojmë të pyesim këtë pyetje. Ne mund të fillojmë duke pyetur, “Ku je bazuar?” Ti e di, zakonisht kështu e bëj unë. Nuk i pyes njerëzit, “Nga je?” Unë po pyes, “Ku je bazuar tani?” Dhe pastaj, zakonisht thjesht, nëse vërtet dua të njoh dikë më mirë, i pyes, “Hej, më trego historinë tënde,” e di, “Më trego më shumë për veten tënde,” dhe pastaj e lë të hapur si kundrejt përpjekjes për të vendosur njerëzit në një kornizë që mund të jetë shumë e pakëndshme për disa.

AA: Faleminderit, Lokman.

LT: Ju faleminderit.