Pse Hispanikët Evangelikalë votuan për Trump?

Që nga ardhja në pushtet, Donald Trump ka shumëfishuar fjalimet kundër të drejtës së azilit dhe të së tokës. Gjatë njëqind ditëve pas fillimit të mandatit të tij, ai kishte publikuar tashmë 140 dekretë kundër emigracionit të paligjshëm, duke u fokusuar veçanërisht tek migrantët latino-amerikanë. Këto masa ishin njoftuar tashmë gjatë fushatës presidenciale; gjë që nuk e kishte penguar një rritje të dukshme të votave në favor të tij në komunitetet hispanike gjatë zgjedhjeve. Si ta shpjegojmë këtë?.

Në maj 2016, Los Angeles Times titullonte: «Evangelikët janë lloji i latinos që GOP mund të fitojë votat. Por pa dyshim jo me Donald Trump.» Disa muaj më vonë, Trump u zgjodh, duke marrë në rrugë 26 % të votave latino. Në vitin 2024, gjatë fitores së tij të dytë, ai mori 46 % të votave në mesin e këtyre komuniteteve – 14 pikë më shumë se në vitin 2020, dhe një rekord për një kandidat republikan në një zgjedhje presidenciale. Edhe pse shpesh përdoren në mënyrë të ndërthurur, termat « Latino » dhe « Hispanik » përfaqësojnë dy realitete të ndryshme, dhe janë sfiduar nga disa studiues sepse janë pasqyra e një realiteti kolonial. Në gjuhën e përditshme, « Hispanik » përfaqëson personat që vijnë nga një vend i Amerikës së Jugut që flasin spanjisht, ndërsa « Latino » mund të përfshijë personat që vijnë nga vende me gjuhë të hapur si portugeza.

Kur e ndajmë këtë votë sipas fesë së votuesve, vërejmë se Trump ka bërë një përparim të dukshëm tek katolikët (41 %, kundrejt 31 % në vitin 2020), dhe mbi të gjitha një rezultat të jashtëzakonshëm tek protestantët evangelikë (64 %, kundrejt 48 % në vitin 2020).

Historikisht, Hispanicët e Shteteve të Bashkuara kanë qenë shumë kryesisht katolikë por, që nga disa vite, një ri-kompozim fetar po ndodh : ata bashkohen ose me radhët e « nones », këta amerikanë pa lidhje fetare, ose, në një shkallë më të ulët, me kishat evangelike. Duket se kjo lidhje i i shtyn drejt konservatorizmit politik – përfshirë edhe tek imigrantët e gjeneratës së parë dhe të dytë –, gjë që mund të duket kontradiktore, duke marrë parasysh deklaratat e ashpra të Trump për migrantët nga vendet në jug të kufirit me Meksikën dhe politikat e tij migratore.

Një lidhje e qartë midis evangelizmit dhe migracionit

Nëse « eksodi latino » nga katolicizmi drejt evangelizmit u njoftua nga disa studiues nuk u realizua – pjesa e evangelikëve në përzierjen fetare mbetet relativisht e qëndrueshme (midis 14 dhe 24 % sipas studimeve) –, këto përqindje i zbatohen një grupi që po rritet vazhdimisht, përqindja e Hispanicëve ka shkuar nga 16 % e popullsisë në vitin 2010 në 19 % në vitin 2022.

Imigrantët ushqejnë rritjen e radhëve evangjelike latino, pasi shumica prej tyre lindin jashtë Shteteve të Bashkuara, ndërsa pjesa e imigrantëve hispanikë të parë që e deklarojnë veten evangjelikë është rritur nga 22 % në 32 % midis 2008 dhe 2022.

Hispanikët vijnë gjithnjë e më shumë nga vende të Amerikës Qendrore me popullsi të madhe evangjelike. Për më tepër, edhe kur janë katolikë kur mbërrijnë në Shtetet e Bashkuara, ata janë më të prirur të konvertohen në evangelizëm sesa hispanikët e lindur në Shtetet e Bashkuara, të cilët kanë tendencë të bien në irreligion.

Këto konvertime janë gjithashtu shumë shpesh rezultat i ndikimit të të tjerëve Hispanicë, shpesh prej të njëjtit vend. Imigrantët nga Amerika Qendrore që nuk gjejnë në kishat katolike mbështetjen që kanë nevojë do të jenë veçanërisht të prirur të kthehen në evangelizëm nëse janë prej vendeve ku ky është më të përhapur tashmë.

Për disa, konvertimi në evangelizëm, i perceptuar si në thelb amerikan dhe si një mjet për mobilitet shoqëror, do të përfaqësonte një hap drejt integrimit, duke paralajmëruar një jetë të reja, madje edhe një mekanizëm që ofron një « shtetësi shpirtërore » duke i bërë ata më pak të prirur të dëbohen nëse janë të paligjshëm. Këto kishat që frekuentojnë shpesh shpërndajnë mesazhin se ata duhet të jenë « dikush i mirë » – gjë që do të zvogëlojë rrezikun që të dëbohen –, nga « të mirët të krishterë », që mbështeten vetëm tek vetja dhe respektojnë ligjin.

Individualizmi dhe prosperiteti

Natyrat e kishave të frekuentuara nga Hispanicët në Shtetet e Bashkuara janë një nga kornizat e leximit që shpjegojnë rritjen e tyre të aderimit ndaj konservatorizmit politik. Dy të tretat e tyre frekuentojnë kishat pentekostale ose karizmatike, shumë shpesh të drejtuara nga Hispanicë, imigrantë të parë ose fëmijë të imigrantëve.

Për shumicën e tyre të pavarura, ato shpesh ndikohen nga “Ungjilli i Prosperitetit”, të cilit idetë e tij shkojnë përtej kishave që e përkrahin atë për shkak të prezencës së gjerë në librari dhe në internet të figurave kryesore të tij. Për mbështetësit e tij, Zoti jep shëndet dhe pasuri atyre që besimi i tyre është mjaft i fortë, dhe varfëria, larg të qenit një virtyt, është shenja e mungesës së besimit individual.

Këto kishëra kanë tendencë të përhapin një mesazh përgjegjësie dhe veprimi individual, me ndihmën e Zotit, dhe të refuzimit të çdo përgjegjësie dhe përgjigje sistematike ndaj problemeve ekonomike dhe shoqërore. Një vizion neoliberale i shoqërisë, i cili e bën familjen (që tashmë është një shtyllë për këtë komunitet), besimin, vlerën e punës, kontributin e individit në ekonominë e vendit, dhe rolin e kishave sesa të shtetit në mekanizmat e ndihmës sociale, pjesë të elementeve kryesore të identitetit amerikan.

Samuel Rodriguez, drejtor i fuqishëm i Konferencës Kombëtare të Udhëheqjes Krishtare Hispanike, një nga këshilltarët evangjelikë të Trumpit gjatë fushatës së vitit 2016, dhe që mbajti një nga lutjet gjatë ceremoniës së betimit të janarit 2017, ilustron mirë këtë tendencë. I lindur nga prindër nga Porto Riko, ai është në krye të një megachurch në Sacramento ku besimtarët janë kryesisht emigrantë latinë nga gjenerata e parë dhe e dytë. Në emisionin « Race and Grace », të cilin ai e drejtonte në kanalin evangjelik TBN në vitin 2018, ai pohoi se zgjidhja për racizmin nuk është politike, sepse është një mëkat individual, « produkt i një zemre që refuzon të pendohet » dhe se zgjidhja qëndron në ndryshimin e zemrës së tij me ndihmën e Zotit.

I pyetur për Public Broadcasting Service (PBS) menjëherë pas fitores së Trumpit në nëntor të vitit të kaluar mbi planet për dëbimin e miliona të pa dokumentuarve, ai pohoi se kishte marrë në nivel të lartë sigurinë se vetëm kriminelët do të synoheshin, por se « familjet e mira, punëtore, që frikësojnë Zotin, që janë këtu prej vitesh, që nuk varen nga ndihma sociale e qeverisë », nuk do të jenë objektivi.

Nuk është e habitshme në këtë kontekst që studiuesit të kenë treguar se aderimi ndaj këtij rrjedhje shtyn të gjitha grupet etnike drejt konservatorizmit politik. Se Donald Trump prezantohet si një biznesmen i suksesshëm mund të shihet gjithashtu si një shenjë që ai është i bekuar nga Zoti, dhe suksesi i tij rezonon tek emigrantët që vijnë në kërkim të një jete më të mirë.

Dominionizmi dhe nacionalizmi kristian

Përtej faktit se latino-evangelikët janë gjithashtu më konservatorë në çështjet e moralit seksual se homologët e tyre katolikë, dhe kanë padyshim qenë tërhequr nga fjala e Trump mbi gjininë, ata shpesh i përkasin kishave të quajtura « dominioniste », për të cilat Jezusi urdhëron « të bëjnë të gjitha kombet dishepuj » : nuk duhet vetëm të konvertojnë qytetarët, por edhe vetë kombet. Kështu, është detyrë e të krishterëve të marrin kontrollin mbi « shtatë malet » që janë politika, familja, ekonomia, kultura, arsimi, mediat dhe feja.

Ky është rasti i kishës El Rey Jesús, i « apostullit » Guillermo Maldonado, i lindur në Honduras, dhe gruas së tij, e lindur në Kolumbi, që udhëheq një rrjet apostolik me më shumë se 500 kishë në 70 vende. Maldonado, si dhe Mario Bramnick, Ramiro Pena, Pasqual Urrabazo, të cilët janë gjithashtu pastorë nga kjo lëvizje, kanë këshilluar Trump gjatë tre fushatave të tij presidenciale. Ata shpesh ftohen në Shtëpinë e Bardhë, dhe është në kishën e Maldonado, në Miami, ku Trump filloi fushatën e tij drejt Hispanicëve në vitin 2020 – Maldonado kishte qenë i detyruar më parë të qetësonte besimtarët e tij pa dokumente se asnjë arrestim nuk do të ndodhte gjatë takimit.

Kjo shpjegon pjesërisht faktin se Hispanikët evangelikë (57 %) janë vetëm pas evangelikëve të bardhë (66 %) në përkrahjen e tyre për nacionalizmin kristian. Ky nacionalizëm përfshin një grup besimesh, duke përfshirë mendimin se Shtetet e Bashkuara janë një komb kristian që duhet të rigjejë rrënjët e tij, dhe që të krishterët duhet të kontrollojnë institucionet.

Ndërkaq, sociologët Samuel Perry dhe Andrew Whitehead kanë treguar se përkrahja për nacionalizmin kristian ishte një tregues i veçantë për një votim për Trump në vitin 2016. Trump, që në këtë fushatë, premtoi te krishterët se ata do të « gjenin fuqinë » e humbur, jo vetëm politikisht, por edhe në arsimin dhe mediat.

Një evoluim që nuk kalon pa u vënë re

Këto mesazhe konservatore, të përhapura gjerësisht nga pastorët, nuk janë pa efekt tek besimtarët, në masën që Hispanicët evangelikë janë shumë të praktikueshëm – më shumë se katolikët – dhe nuk e kundërshtojnë fjalën e pastorit të tyre.

Sa i përket pozicionit të Trumpit mbi emigrantët e paligjshëm, shumë Hispanicë nuk ndihen të përfshirë, dhe Latino evangjelikë kanë më shumë se homologët e tyre katolikë tendencë të identifikohen me Shtetet e Bashkuara më shumë sesa me vendin e tyre të origjinës. Ata vlerësojnë se duhet të vijnë ligjërisht, dhe preferojnë bindjet e tyre mbi çështjet morale seksuale mbi shqetësimet për fatkeqësinë e emigrantëve të paligjshëm.

Në vitin 2002, strategë demokratë njoftonin ardhjen e një shumice demokratike të qëndrueshme, të fuqizuar nga rritja e pashmangshme e minoriteteve etnike, patjetër të fituara nga partia e gomarit. Përkundrazi, sot, konservatorizmi në rritje i Hispanicëve evangjelikë ndiqet ngushtë nga GOP. Ai mund të mbështetet në organizata si Faith and Freedom Coalition, e themeluar nga Ralph Reed – një nga organizatorët e mobilizimit të evangjelikëve të bardhë pas viteve 1990 – e cila tani shpërndan udhëzues votimi në spanjisht dhe organizon fushata regjistrimi në listat zgjedhore në kishat e këtyre pastorëve latino evangjelikë, kryesisht në shtete kyçe si Pensilvani ose Arizona.

Entuziazmi i disa pastorëve për Trumpin dhe konservatorizmin e tij është aq i madh sa që që nga viti 2020, shumë prej tyre – emigrantë të gjeneratës së parë ose të dytë – mobilizohen vetë për të nxitur besimtarët e tyre të regjistrohen në listat zgjedhore. Ata publikojnë udhëzuesit e tyre të votimit sipas të cilëve duhet të votohet « sipas Biblës », dhe të lutën në takime fushate të Trumpit – dhe kjo, pa asnjë nxitje nga partia republikane…